فرا تحلیل عوامل موثر بر تصمیم گیری اخلاقی در حرفه حسابداری و حسابرسی

تصمیم‌گیری اخلاقی مفهومی است که ثمرات آن بر مطلوبیت سازمانی و اهداف مربوط به آن مشهود است و از همین رو این پژوهش بررسی پیرامون آن را در حرفه حسابداری و حسابرسی مورد بررسی قرار داده و هدف پژوهش شناسایی عوامل موثر بر تصمیم‌گیری اخلاقی در حرفه حسابداری و حسابرسی با توجه به پژوهش‌های داخلی و خارجی انجام شده است.

 روش این پژوهش فراتحلیل و جامعه آماری پژوهش حاضر شامل همه مقاله‌های متناسب با موضوع تصمیم‌گیری اخلاقی در حرفه حسابداری در مجله های علمی پژوهشی ایرانی و خارجی مشخص‌شده با ضوابط خاص است. 19 مقاله مورد بررسی نهایی قرار گرفت و داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار جامع فراتحلیل نسخه (CMA2)  مورد تحلیل قرار گرفتند.

 بر اساس بررسی، در حرفه حسابداری و حسابرسی 18 متغیر بر تصمیم‌گیری اخلاقی شامل: سازه فردی، شرایط اجتماعی، شرایط اقتصادی، شرایط محیط کار، سن، عضویت رسمی، جنسیت، فرهنگ‌سازمانی، تجربه، هویت، مهارت کار، آرمان اخلاقی، نسبی‌گرایی، رهبری اخلاقی، قوانین و مقررات، ویژگی کار، تحصیلات و ویژگی شخصیتی اثرگذار هستند.

 تمامی عوامل اندازه اثر متوسط و بالا داشتند و از این رو تمامی مقوله‌ها بر تصمیم‌گیری اخلاقی در حرفه حسابداری و حسابرسی اثرگذارند. در بین عوامل مورد بررسی، آرمان اخلاقی بیشترین اندازه اثر (71/0)، فرهنگ سازمانی بیشترین اندازه اثر (69/0) و قوانین و مقررات بیشترین اندازه اثر (68/0)، مهم‌ترین عوامل اثرگذار برحسب بالاترین ضرایب اثر (بیشتر از 5/0) و اثر تمامی مقوله‌ها مورد تایید قرار گرفت و این پژوهش با شناسایی شاخص‌های مختلف و موثر بر تصمیم‌گیری اخلاقی می‌تواند راهگشایی مناسب برای رویکرد تصمیم‌گیری مناسب حسابداران و حسابرسان باشد.