شناسایی چالش ها و راه کارهای پیاده سازی مدل زیان اعتباری مورد انتظار مطالبات بانک ها براساس IFRS 9

یکی از مهمترین ضعف های IAS 39 (استاندارد حسابداری بین المللی 39)، شناسایی زیان کاهش ارزش در زمان وقوع بود که این منجر به شناسایی دیرتر و کمتر زیان اعتباری می شد. در این راستا، IFRS 9 (استاندارد گزارشگری مالی بین المللی 9) با یک دیدگاه آینده نگرانه، اقدام به ارایه یک مدل زیان اعتباری مورد انتظار برای مطالبات بانک ها نمود. طبق این مدل، زیان اعتباری مطالبات باید از زمان اعطای تسهیلات شروع و در طول عمر تسهیلات با توجه به میزان تغییر با اهمیت در سطح ریسک اعتباری، تعدیل شود. با توجه به الزام بانک مرکزی بر اجرای IFRS 9 توسط بانک ها، اجرای مدل زیان اعتباری مورد انتظار مطالبات بر اساس IFRS 9، مستلزم شناسایی چالش ها و راه کارهای پیاده سازی این مدل توسط بانک ها است. برای این منظور، اقدام به مصاحبه عمیق با 21 نفر از خبرگان نظام بانکی نظیر معاونان مالی، مدیران مالی و کارکنان بخش حسابداری به روش گلوله برفی در سال های 1397 و 1398 شد. با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، 10 تم و 75 مقوله استخراج و در چارچوب چالش ها و راه کارهای اجرای IFRS 9 طبقه بندی شده اند و بر اساس نظر خبرگان نیز مورد بررسی قرار و تایید گرفت. مهمترین دستاورد این پژوهش را می توان، شناسایی موانع پیاده سازی و ارایه راه کارهایی در راستای پیاده سازی مدل زیان اعتباری مورد انتظار مطالبات بر اساس IFRS 9 به بانک ها دانست که این کار می تواند پیامدهای منفی اجرای IFRS 9 را برای بانک های ایرانی با صرفه جویی در زمان و هزینه حداقل نماید.