تاملی بر صور سیاستگذاری فرهنگی در مدیریت شهری مورد مطالعه: مدیریت شهری تهران (1396- 1368)

سیاست گذاری فرهنگی مفهومی بین رشته ای است که از یک سو یکی از حوزه های رشته سیاست گذاری عمومی است و از سوی دیگر ماهیتا رویکردی جامعه شناسانه دارد و می تواند موضوع مطالعات شهری باشد. موضوع این مقاله، صورت بندی مفهوم سیاست گذاری فرهنگی شهری است که در منابع علمی کمتر به آن پرداخته شده است؛ این در حالی است که شهرداری ها در کشورهای مختلف همواره در حال سیاست گذاری و اجرای برنامه های فرهنگی هستند. مدیریت شهری تهران نیز در عمل، موضوعات فرهنگی را در دستورکار خود قرار داده است. نبود صورت بندی مفهوم سیاست گذاری فرهنگی شهری عامل سردرگمی پژوهشگران در مواجهه با هر فعالیتی است که مدیران و کارگزاران مدیریت شهری آن را به عنوان دستورکار و برنامه فرهنگی معرفی می کنند. در این پژوهش ضمن صورت بندی این مفهوم، مصادیق آن در فعالیت های مدیریت شهری تهران نشان داده شده است. این پژوهش با روش اسنادی و تحلیل مضمون و با استفاده از تکنیک کدگذاری انجام شده است. اسناد مورد بررسی شامل گزارش پژوهش ها، آمارنامه ها، گزارش های مطبوعاتی و قوانین حوزه شهری است. در خلق مفهومی اولیه، سیاست گذاری فرهنگی شهری شامل ترویج و تحکیم ایدیولوژی، توسعه شهری، ارتقای سرانه ها، گسترش فضاهای عمومی، سیاست های زمانی، صنایع فرهنگی، آموزش شهروندی و تشخص شهری است. مطابق بررسی تجربه تحقق یافته مدیریت شهری تهران، از دی ماه سال 1368 تا شهریور سال 1396 که چهار دوره سازندگی، اصلاح طلبان، آبادگران و اصول گرایان را دربرمی گیرد، این مفهوم علاوه بر این هشت دستورکار، دست کم شامل چهار دستورکار دیگر نیز می شود که عبارت‎اند از: ایجاد ساختار و تشکیلات برای مدیریت فرهنگی، شبکه سازی و نشاط اجتماعی، اوقات فراغت و حمایت از نهادهای فرهنگ ساز.