حصارکشی: تحلیلی بر دوگانگی نشانگان حصار و حصارکشی در میان مردم سوادکوه مازندران

در قدیم مردم برای حفاظت از خود و تامین امنیت، دور شهرها حصار می کشیدند. اما با گذشت زمان و در دهه های اخیر فرهنگ جدایی گزینی اجتماعی و خصوصی سازی فرم و محتوای حصارها را تغییر داده و آن را با مزرعه شخصی، باغ ویلا و منازل خصوصی گره زده است. هدف این پژوهش تاملی جامعه شناختی بر دوگانگی نشانه شناختی حصار و حصارکشی در میان مردم سوادکوه استان مازندران هست تا بتوان به فهم معنای اجتماعی از یک سازه فیزیکی دست یافت. روش مورد استفاده در این تحقیق کیفی و مردم نگاری انتقادی بوده و 20 نفر از شهروندان سوادکوه به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب و مصاحبه صورت گرفته است. نتایج در این تحقیق نشان دهنده دوگانگی و استحاله معنایی حصار و حصارکشی در شهر سواد کوه داشته و با رویکرد نشانه شناختی و تصور از شهر در قالب دو مضمون اصلی:1- « حصارکشی به مثابه مظهر زیست سنتی و هویت بخش» و 2- «حصارکشی به مثابه مظهر غلبه ارزشهای ابزاری مدرن، غریبگی و فردگرایی » مشخص گردید. مقولات محوری در بحث حصارکشی شامل « فقدان یا محدودیت حصار در گذشته»، « حصار نشانه مرزبندی و مراقبت از محصول و زمین کشاورزی »، « مظهر امنیت»، « مظهر سادگی و فقر حیات روستایی» و همچنین « حصار نشانه ارزش یافتن زمین»، «مظهر مدرن شدگی و تفکیک»، « مظهر عقلانیت و شخصی سازی حریم» و « مظهر آسیب شناختی و بدبینی اجتماعی» هستند. نهایت اینکه این دوگانگی در سازه ها و نمادهای شهری تصویری از دوگانگی و نابرابری فضایی و اجتماعی در گستره وسیع محیط شهری دارد.