بررسی امکان استفاده مجدد از پساب تصفیه خانه فاضلاب شهرستان بروجن برای مصارف کشاورزی و آبیاری

امروزه با توجه به گسترش فعالیت های کشاورزی و وقوع خشکسالی های پیاپی، استفاده از پساب های شهری برای مصارف کشاورزی، راه حل مناسب و اقتصادی می باشد. با این حال، استفاده ایمن و مسوولانه از این منابع مهم و حیاتی است. با توجه به این که از پساب تصفیه‏خانه‏ فاضلاب شهری بروجن جهت آبیاری محصولات سیب زمینی، یونجه و گندم به صورت غرقابی استفاده می شود، در پژوهش حاضر امکان استفاده مجدد از پساب این تصفیه خانه مورد بررسی قرار گرفت.

در این مطالعه صورت توصیفی- تحلیلی که به مدت 6 ماه انجام گردید، خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و میکروبی پساب تصفیه خانه فاضلاب شهری بروجن طبق روش های استاندارد آزمایش های آب و فاضلاب اندازه گیری شد و با استاندارد سازمان حفاظت محیط زیست ایران (IRNDOE) و سازمان جهانی خوار و بار و کشاورزی (Food and Agriculture Organization یا FAO) مورد مقایسه قرار گرفت.

میانگین غلظت شاخص های اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی (Biochemical oxygen demand-5 یا BOD5)، اکسیژن مورد نیاز شیمیایی (Chemical oxygen demand یا COD)، کل جامدات محلول (Total dissolved solids یا TDS) در پساب مورد بررسی به ترتیب 17/1 ± 00/10، 1/4 ± 19/39 و 7/8 ± 17/513 میلی گرم در لیتر بود. میانگین شاخص های شیمیایی کلرور، سولفات، فسفات، نیترات، نیتریت، سدیم، منیزیم، کلسیم، بی کربنات، کربنات، قلیاییت و میانگین فلزات سنگین و قلیاییت پساب در محدوده استانداردهای IRNDOE و FAO قرار داشت. میانگین کدورت NTU 47/16 ± 27/54 بود. این پساب از نظر نسبت جذب سدیم (Sodium adsorption ratio یا SAR) در گروه آب های عالی و از نظر هدایت الکتریکی در گروه آب های قابل قبول قرار داشت. میانگین غلظت فلزات سنگین کمتر از استاندارد تعیین شده بود. میانگین شاخص های کلیفرم کل و کلیفرم مدفوعی بیش از استاندارد تعیین شده گزارش گردید. همچنین، در پساب خروجی تخم انگل شناسایی نشد.

میانگین شاخص های شیمیایی پساب تصفیه خانه فاضلاب شهر بروجن در محدوده استانداردهای استفاده از پساب در کشاورزی قرار دارد. با این حال، غلظت شاخص های بیولوژیکی پساب بالاتر از حد استاندارد بود و در صورت تصفیه بیشتر از نظر میکروبی، می توان از آن برای آبیاری محصولات کشاورزی خوراکی استفاده کرد.