اثرات کشندگی و دور کنندگی اسانس گیاهان نعناع، بومادران و اسطوخودوس روی حشرات زنبور بالغ گونه Bracon hebetor

زنبور Bracon hebetor Say یکی از عوامل مهم کنترل بیولوژیک بوده و می تواند در سطح قابل قبول اقتصادی در کنترل لاروهای آفات بالپولکدار از جمله کرم قوزه ی پنبهHelicoverpa armigera Hubner موثر باشد. در این تحقیق اثرات سوء احتمالی اسانس گیاهان نعناع، بومادران و اسطوخودوس روی حشره کامل زنبور B. hebetor مورد بررسی قرار گرفت. زنبور پارازیتویید روی لاروهای سن آخر شب پره مدیترانه ای آرد Zell Ephestia kueheniella پرورش داده شد. تمام آزمایشات زیست سنجی در دمای 1 ± 26 سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 60 درصد و دوره ی نوری 16 ساعت روشتایی و 8 ساعت تاریکی و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرارانجام شد. بررسی انجام شده نشان داد گیاه نعناع روی حشره کامل زنبور B. hebetor بیشترین اثر کشندگی را در سمیت تنفسی و تماسی داشت سایر گیاهان به ترتیب بومادران و اسطوخودوس کمترین اثر کشندگی را در سمیت تنفسی و تماسی روی زنبور داشتند. مقدار LC50 محاسبه شده در سمیت تنفسی و تماسی برای گیاه نعناع روی حشره کامل در مدت 48 ساعت به ترتیب 6 و 2/3 میکرولیتر بر میلی متر بود. اثر دورکنندگی اسانس گیاهان نعناع، بومادران و اسطوخودوس با استفاده از دستگاه بویایی سنج Y شکل روی حشرات کامل انجام گرفت. برای این منظور در یک سر دستگاه پنبه آغشته به اسانس قرار گرفت˓ و سر دیگر با تور بسته شد سپس حشرات در شاخه اصلی رها سازی گردید و هر تکرار بر روی 20 عدد حشره انجام شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده های مربوط به اثر دورکنندگی اسانس های مورد بررسی نشان داد که اسانس نعناع نسبت به دو انسانس دیگر با غلظت کمتری قادر به دور کردن حشرات کامل زنبور B. hebetor بوده و دور کننده ی قوی تری می باشد.