بررسی تغییرات تنوع زیستی گیاهی مرتبط با زون های مختلف فشار اکوتوریسم (مطالعه موردی: پارک ملی خجیر)

امروزه در بسیاری از کشورهای دنیا، اکوتوریسم برای دستیابی به رشد اقتصادی و همچنین حفاظت از محیط زیست و تنوع زیستی از اهمیت بالایی برخوردار است. اکوتوریسم یکی از جامع ترین جنبه های گردشگری است که تاثیر زیادی بر تنوع زیستی دارد. ارزیابی تنوع زیستی به عنوان شاخصی برای حفاظت بهتر پوشش گیاهی و تنوع گونه ها ضروری است. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر اکوتوریسم بر پوشش گیاهی پارک ملی خجیر است.

این پژوهش در سال 1398 انجام شد و دو زون فشار اکوتوریسم کم (100 تا 150 متر از جاده) و فشار اکوتوریسم متوسط ​​(50 تا 100 متر از جاده) انتخاب شد. سپس 36 قطعه نمونه (1 × 1 متر، 1 متر مربع) به صورت تصادفی در فواصل مختلف انتخاب شدند. گونه ها، درختچه ها و گیاهان در قطعه نمونه ثبت شد. شاخص های تنوع زیستی در نرم افزارهایEcological methodology و PAST ارزیابی شد.

بر اساس نتایج، درصد پوشش در زون های کم ​​و متوسط فشار اکوتوریسم اختلاف معنی دار داشت و به ترتیب 4/59 و 6/33 درصد بود که بیشترین آن مربوط به گونه درمنه است. شاخص غنای مارگالف تفاوت معنی داری را در زون های کم ​​و متوسط فشار اکوتوریسم با 55/5 و 01/4 نشان داد. شاخص شانون-وینر نشان داد که زون کم اکوتوریسم بیشترین تنوع را نسبت به زون فشار اکوتوریسمی متوسط دارد.

به طور کلی، زون فشار اکوتوریسم کم، تاثیر منفی کمی را بر روی گیاه و تنوع گونه ای دارد و با توجه به آن‎که این پارک از شاخص ترین و غنی ترین بخش های طبیعی کشور به شمار می رود، به همین دلیل حفاظت از زیستگاه ها و رویشگاه های گیاهی آن ضروری است.