گذار از اقتصاد بین الملل به اقتصاد جهانی

در این مقاله کوشش خواهد شد که شکل‏گیری یک میدان جدید و متفاوت برای کنش اقتصادی مورد مطالعه قرار گیرد. این میدان جدید، اقتصاد جهانی نام دارد که پدیده‏ای فراتر از اقتصاد بین‏الملل است و ماهیت آن و پدیده‏های بنیادین تاثیرگذار در آن متفاوت با اقتصاد بین‏الملل هستند. در این فضای تازه، پدیده‏های مانند سرمایه جهانی و زنجیره ارزش جهانی شکل گرفته‏اند که بدون در نظر گرفتن آن ها  نمی‏توان تحلیل درستی از ساخت اقتصادی چه در داخل کشورها و چه در محیط جهانی به دست آورد. شیوه سیاست‏گذاری نیز در این محیط نوین متفاوت خواهد بود. در این مقاله کوشش می‏کنیم تا نشان دهیم شکل گیری پدیدارهای تازه جهانی موجب شکل‏گیری فضای اقتصاد جهانی شده است و این فضای نوین جایگاه کشورهای مختلف را بر حسب نوع رفتار و جایگاه آن ها  در ساخت نوین جهانی تغییر داده است. در قسمت اول مقاله تلاش خواهیم کرد نشان دهیم با وجود اختلاف نظرهای فراوان در حوزه نظریه‏ها، این نظریه‏ها در مورد شکل‏گیری اقتصاد جهانی و وارد شدن جهان به این مرحله جدید اتفاق نظر دارند. سپس با استفاده از منابعی مانند گزارش‏های سالانه سازمان تجارت جهانی، انکتاد و صندوق بین‏المللی پول اطلاعاتی را ارایه می‏کنیم که نشان دهد در فضای کنش واقعی و فراسوی نظریه‏ها این تحول به راستی اتفاق افتاده و دنیا از این منظر وارد فضای نو شده است.