تبیین ماهیت برنامه درسی روئیدنی و استنتاج مبانی و اصول آن در دوره پیش دبستان

این پژوهش درصدد استنتاج مبانی و اصول برنامه درسی روییدنی در دوره پیش دبستان بوده است. برای این منظور پس از تحلیل اسنادی و مفهومی ماهیت این برنامه، با بهره گیری از روش پژوهش «استنتاج پس رونده» به استنباط مبانی این برنامه پرداخته شده است. در طرح پس رونده در ابتدا کلیه مصادیق این برنامه از 60 سند معتبر ملی و بین المللی (کتب، مقالات، رساله های مکتوب و الکترونیکی) از سال 1994 تا سال 2020 استخراج شدند، سپس به منظور تجزیه وتحلیل داده های جمع آوری شده در سه مرحله، کدگذاری باز، محوری و گزینشی داده ها دسته بندی و حدود 31 مبنا احصاء شد. در ادامه با بهره گیری از روش «استنتاج پیش رونده» اصول ناظر به هر مبنا استنتاج شدند. نمونه گیری مورد استفاده در این پژوهش، از نوع هدفمند بوده است؛ چراکه به بررسی اسناد موثر در فهم مسئله پژوهش پرداخته شده است. جهت اعتباربخشی نتایج حاصل از این پژوهش، مراحل کدگذاری در تعامل با متخصصین برنامه ریزی درسی و فلسفه تعلیم و تربیت، حدود 10 بار مورد بازنگری دقیق قرار گرفتند. اهم یافته ها پیرامون ماهیت برنامه درسی روییدنی عبارتند از پدیده ای منعطف، پویا و مارپیچ چندبعدی با سطح مقطع های متفاوت. مهم ترین مبانی برنامه درسی روییدنی در دوره پیش دبستان عبارتند از اینکه کودک موجودی منعطف با ابعاد همه جانبه، دارای هویت اجتماعی و استعدادهای منحصربفرد است و معرفت نیز اکتشافی، پویا، بدیع و متناظر با علایق کودکان است. برخی از اصول اساسی برنامه درسی روییدنی نیز شامل جامع نگری به کودک، توجه به تفاوت های فردی، تدارک امکان کندوکاو، ارتباط با پدیده موردمطالعه و فرضیه سازی هستند.