تاملی بر دستاوردهای علمی و جهت گیری های پژوهشی استادان مدیریت آموزشی ایران

هدف اصلی این نوشتار، تاملی بر دستاوردهای علمی استادان مدیریت آموزشی در دانشگاه های دولتی ایران با تاکید بر شناخت جهت گیری های پژوهشی آنان می باشد.

برای دستیابی به این هدف از روش پژوهش اسنادی از نوع مرور نظام مند به منظور بازخوانی پژوهش های انجام شده توسط استادان مدیریت آموزشی بهره گرفته شد. پس از مراجعه به صفحه شخصی حدود 170 عضو هییت علمی وابسته به گروه های دارای رشته مدیریت آموزشی از جمله گروه علوم تربیتی، و پایش نمونه براساس روش نمونه گیری هدفمند (با ملاک های دارا بودن مدرک دکتری مدیریت آموزشی، برنامه ریزی آموزشی، مدیریت آموزش عالی، آموزش و پرورش) ، سرانجام 2440 مقاله علمی پژوهشی انتشاریافته توسط 76 نفر از استادان مدیریت آموزشی مورد تحلیل قرار گرفت. داده های ه دست آمده برحسب توزیع سالانه فراوانی مقالات علمی پژوهشی منتشر شده طی سال های 1366 تا 1397، سهم مشارکت استادان به عنوان «نویسنده مسیول» یا «همکار»، سهم مقالات انتشار یافته در سطح ملی و بین المللی، رویکرد روش شناختی (کمی، کیفی و آمیخته) مقالات منتشر شده و در نهایت جهت گیری موضوعی مقالات منتشر شده در حیطه های موضوعی مختلف و سطوح مدیریت آموزش عمومی، عالی و سازمانی مورد تحلیل قرار گرفتند.

یافته ها حاکی از شتاب یکباره و افزایش شمار انتشار مقالات طی ده سال اخیر به ویژه بین سال های 92 تا 96 می باشد که یکی از دلایل اصلی آن را می توان به رشد قابل توجه دوره های تحصیلات تکمیلی و بازنگری در آیین نامه ارتقای اعضای هییت علمی دانشگاه ها با تاکید بر افزایش تولیدات علمی نسبت داد. علاوه براین، نتایج نشان داد در حدود 60 درصد مقالات پژوهشی، استادان مدیریت آموزشی نقش نویسنده مسیول را داشته و جهت گیری موضوعی استادان به مدیریت آموزشی بیشتر معطوف به سطح آموزش عالی با 46 درصد و پس از آن به آموزش عمومی (آموزش و پرورش) با 33 و آموزش سازمانی با 18 بوده است. مقایسه سهم استادان مدیریت آموزشی در انتشار مقال در مجلات داخلی و خارجی حاکی از مشارکت بسیار پایین استادان مدیریت آموزشی در سطح بین المللی (13 درصد) به ویژه در مجلات معتبر در مقایسه با مجلات داخلی (87 درصد) قابل ملاحظه می باشد. ضمن اینکه، گرایش بیشتر به استفاده از رویکردهای کمی به ویژه روش های پژوهش همبستگی و پیمایشی (74 درصد) کیفیت مقالات منتشر شده را دور از انگاره تولید دانش فعال تحت تاثیر قرار داده است.