بررسی اشتراکات فرهنگی- اجتماعی ایران و افغانستان (با تاکید بر آسیب ها و فرصت ها)

خراسان بزرگ یکی از مهم ترین تمدن های بشری است که حوزه جغرافیایی وسیعی از عراق تا طخارستان و از سیستان تا هند را در بر داشته است. در این بین، ایران و افغانستان به عنوان میراث داران اصلی این تمدن بزرگ تلقی می گردند به طوری که وسیع ترین و ژرف ترین اشتراکات فرهنگی، اجتماعی و غیره را باهم دارند. بااین حال، فاصله های شناختی، عاطفی و کاربرد نابجا از ظرفیت ها و امکانات متقابل در دو کشور، زمینه همکاری را سست می کند و دوری را افزایش می دهد. گسترش افراط گرایی مذهبی، منافع رقبای منطقه ای و جهانی ایران، بحران مهاجرت، کمبود منابع آب، رشد گروه های رادیکال ناسیونالیستی و غیره از تهدیدهای درخور تامل بر روابط این دو کشور و داشته های تمدنی و تاریخی است. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی به این سوال اصلی پاسخ می دهد که با توجه به اشتراکات و تهدیدات در روابط این دو کشور، ساحت فرهنگ و عناصر فرهنگی و اجتماعی چه نقشی را در بهبود روابط و حفظ مشترکات تمدنی و تاریخی ایفا می کند؟ شکی نیست که ساحت فرهنگ و اجتماع مسیر مهم توسعه روابط کشورها است. به عقیده بسیاری از جامعه شناسان پست مدرن، امروزه، کالاها و عناصر فرهنگی دیگر ساحات جامعه را درنوردیده است، بنابراین از نقش فرهنگ، عناصر و ارزش های اجتماعی نباید غافل شد. هدف این پژهش بررسی فرصت ها و ظرفیت های مشترک این دو کشور و آسیب شناسی فقدان تعامل مطلوب و سرمایه گذاری برای اشتراکات نامبرده است. یافته ها نشان می دهد که سرمایه گذاری مشترک ایران و افغانستان بر مشترکات فرهنگی و اجتماعی، سایر قلمروهای زندگی را نیز تحت تاثیر قرار داده و از داشته های تمدنی و تاریخی محافظت خواهد کرد و چگونگی روابط و مناسبات نسل های بعدی، وابسطه به این اقدامات خواهد بود.