شیوع بیماری های مزمن میان سالمندان ایران: آیا وضعیت اجتماعی اقتصادی مهم است؟

علیرغم رشد روزافزون جمعیت سالمندان در ایران، تصویر روشنی از بیماری های مزمن در این گروه جمعیتی وجود ندارد. بر این اساس، مطالعه حاضر سعی دارد وضعیت مهم ترین بیماری های مزمن و تکثر این بیماری ها را در میان سالمندان بررسی کند. علاوه بر آن، توزیع انواع این بیماری ها در میان گروه های مختلف اقتصادی اجتماعی مد نظر بوده است.

 اطلاعات پژوهش مقطعی حاضر از طریق چک لیست بررسی وضعیت بیماری های مزمن در میان سالمندان به دست آمد. انتخاب نمونه پژوهش از میان سالمندان بالای شصت سال شهر تهران در سال 1398 و از طریق روش نمونه گیری چند مرحله ای (شامل نمونه گیری خوشه ای، سهمیه ای و در دسترس) انجام شد. حجم نمونه پژوهش 1280 نفر در نظر گرفته شد که بر اساس فرمول تعیین حجم نمونه برای مطالعات توصیفی محاسبه و به منظور توصیف و تحلیل داده ها از نرخ شیوع و آزمون کای دو استفاده شده است.

 نتایج به دست آمده نشان می دهد که پرفشاری خون، بیماری های اسکلتی عضلانی و چربی بالای خون بیشترین میزان شیوع را به ترتیب با نرخ 40.2، 40.2 و 32.4 درصد در میان سالمندان شهر تهران داشته است. نرخ شیوع متکثر بیماری های مزمن سالمندان نیز برابر با 79.8 بوده که این نرخ در میان مردان، سالمندان هرگز ازدواج نکرده، سالمندان دارای تحصیلات دانشگاهی و سالمندان شاغل کمتر از سایر گروه ها بوده است. بیماری های قلبی-عروقی، دیابت، چربی بالا، پرفشاری خون و بیماری های چشم بیماری هایی بوده اند که احتمال ابتلا به آن ها در میان طبقات اجتماعی اقتصادی متفاوت بوده است.

شیوع بیماری های مزمن، بر اساس گروه های اقتصادی اجتماعی بسیار متفاوت بود؛ بنابراین می توان بخش مهمی از بیماری های مزمن در میان سالمندان را در ارتباط با وضعیت اجتماعی اقتصادی آنان دانست. می توان الگوی شیوع برخی از بیماری های مزمن را تحت تاثیر سبک زندگی افراد دانست. درنتیجه پژوهش ها و سیاست گذاری ها در این زمینه باید بر اساس توجه به نابرابری های موجود در وضعیت اقتصادی اجتماعی باشد.