بررسی ارتباط فرتوتی با پلی فارمسی در سالمندان مراجعه کننده به بخش های اورژانس اردبیل، سال 1398

فرتوتی با افزایش آسیب‌پذیری نسبت به عوامل استرس‌زا مشخص می‌شود. بیماران مسن فرتوت در معرض افزایش ریسک پذیرش در بخش اورژانس، بستری شدن در بیمارستان و ناتوانی قرار دارند. مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط سندرم فرتوتی و پلی‌فارمسی در سالمندان مراجعه‌کننده به  بخش‌های اورژانس بیمارستان‌های آموزشی درمانی شهر اردبیل انجام شد.

در این مطالعه توصیفی تحلیلی، 505 سالمند مراجعه‌کننده به اورژانس با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. سندرم فرتوتی  با استفاده از شاخص‌های پنج‌گانه fried و همکاران که شامل 1) سرعت کم راه رفتن 2) ضعف عضله 3) خستگی 4) فعالیت فیزیکی کم و 5) کاهش وزن غیر‌عمدی بود، سنجیده شد. پلی‌فارمسی نیز با مصرف پنج دارو یا بیشتر در سالمندان تعیین شد. داده‌ها با استفاده از روش‌های آمار توصیفی شامل میانگین، انحراف معیار و استنباطی شامل تحلیل واریانس، آزمون تی مستقل، همبستگی و رگرسیون چندگانه به کمک نرم‌افزار SPSS نسخه 22 تحلیل شد.

میانگین سنی شرکت‌کنندگان 7/49±70/91 بود. 255 نفر (‌50/5درصد) مرد، 318 نفر (63 درصد) متاهل و 271 نفر (53/7 درصد) بی‌سواد بودند.تعداد 204 نفر (40/4 درصد) از سالمندان مراجعه‌کننده به اورژانس دچار فرتوتی و 177 نفر (35 درصد) پیش‌فرتوت بودند. تعداد 98 نفر (42/2 درصد) از سالمندان فرتوت و تعداد 86 نفر (37/1 درصد) از سالمندان پیش‌فرتوت به پلی‌فارمسی مبتلا بودند. آزمون همبستگی نشان داد بین فرتوتی و پلی‌فارمسی ارتباط معناداری وجود دارد (0/001˂P). آنالیز رگرسیون خطی متغیر‌های سن، تحصیلات، ترتیبات زندگی، بستری شدن در بیمارستان و تعداد داروهای مصرفی بیمار را به عنوان پیش‌بینی‌کننده‌های سندرم فرتوتی در سالمندان مراجعه‌کننده به اورژانس نشان داد.

تعداد دارو‌های مصرفی، سن، تحصیلات، ترتیبات زندگی و دفعات بستری در بیمارستان از عوامل پیشگویی‌کننده سندرم فرتوتی در سالمندان بودند. در نظر داشتن شرایط زندگی سالمندان و پیشگیری از بستری‌های غیرضروری در بیمارستان می‌تواند باعث کاهش پلی‌فارمسی و درنهایت، راهبرد پیشگیرانه در جهت پیشگیری و مدیریت فرتوتی باشد. البته برای تایید مزایای احتمالی کاهش چنددارویی در ایجاد، برگشت یا تاخیر در فرتوتی، تحقیقات بیشتری لازم است.