بررسی بهره وری مالی بیمارستان ها با استفاده از شاخص مالم کوئیست و تحلیل پوششی داده ها

بهره وری از جمله شاخص های ارزیابی وضع موجود در خصوص نحوه استفاده از عوامل تولید از جمله منابع مالی می باشد و نظام مدیریت سلامت و به ویژه بیمارستان ها از این قاعده مستثنی نیستند. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی بهره وری مالی بیمارستان های تامین اجتماعی ایران با استفاده از شاخص بهره وری مالم کوییست MPI (Malmquist Productivity Index) انجام گردید.

این مطالعه از نوع پیمایشی بود. جهت محاسبه MPI در کلیه بیمارستان های تامین اجتماعی طی سال های 1394 تا 1397، ابتدا از طریق مصاحبه با 10 نفر از خبرگان در این زمینه، مهم ترین معیارهای ارزیابی بهره وری مالی در بیمارستان ها شناسایی گردید (10 معیار). از آن جا که معیارهای مشخص شده دارای برخی ویژگی های خاصی بود، نیاز به مدل سازی ریاضی داشت؛ به این صورت که برخی از این معیارها غیر قابل کنترل و برخی دیگر جزء معیارهای نامطلوب بود. مدل ریاضی ارایه شده یک مدل تحلیل پوششی داده های شبکه ای با ورودی و خروجی صحیح، ورودی ثابت و خروجی نامطلوب به منظور استفاده در محاسبه MPI بود.

 محاسبه بهره وری مالی بیمارستان ها با استفاده از MPI و روش تحلیل پوششی داده ها DEA (Data Envelopment Analysis) با کمک 10 معیار اصلی شامل «هزینه پرسنلی، هزینه اداری، هزینه پرداخت های انتقالی، تعداد تخت فعال، هزینه مزایا و پرکیس پزشکان، هزینه مزایای انگیزشی و پرکیس کارکنان، مبلغ صورت حساب بیماران بستری، مبلغ صورت حساب بیماران سرپایی، جمع کارکرد درمانی و تعداد روزهای بستری» امکان پذیر بود و نتایج تحقیقات پیشین را تایید کرد.

 اطلاع از بهره وری مالی بیمارستان ها در طی دوره های مختلف، می تواند موجب تخصیص بهینه منابع مالی در جهت افزایش بهره وری مالی بیمارستان ها شود.