ارزیابی پیامدهای محیط زیستی احیای تالاب ها در راستای توسعه ی گردشگری (مطالعه موردی: تالاب جوکندان)

امروزه تالاب ها در نقاط مختلف دنیا به دلیل عدم توجه در طی روند توسعه تخریب شده اند. اثرات منفی محیط زیستی، اجتماعی و اقتصادی ناشی از این امر سبب شده که بسیاری از کشورها با برنامه ریزی های مدیریتی نسبت به حفاظت و احیای آن ها اقدام کنند. تالاب جوکندان به عنوان بخشی از منطقه حفاظت شده لیسار و جوکندان در استان گیلان قرار دارد. این تالاب از لحاظ بوم شناختی، تامین منافع اقتصادی و جذب توریست پتانسیل بالایی دارد اما عدم مدیریت صحیح سبب تخریب و خشک شدن آن شده است. لذا در حال حاضر احیای این تالاب در راستای توسعه گردشگری طبیعی مد نظر مسیولین قرار گرفته است. در این مطالعه ابتدا با استفاده از چارچوب DPSIR وضعیت محیط زیستی و سلسله مشکلات تالاب بررسی شد. سپس با استفاده از ماتریس ارزیابی اثرات سریع به تحلیل کمی اثرات احتمالی ناشی از فعالیت های احیایی مدنظر مسیولین پرداخته شد. بر اساس نتایج حاصل بهره برداری ناپایدار از منابع طبیعی، تغییر کاربری اراضی، سطح مشارکت پایین جامعه محلی در مدیریت تالاب، افزایش جمعیت و سکونتگاه ها به عنوان نیروهای محرکه سبب ایجاد فشارهایی بر منابع تالاب است. افزایش سطوح کشاورزی، مرتعی و کاهش مساحت تالاب نیز از مهم ترین تغییرات این محدوده می باشد. همچنین مطابق با نتایج ارزیابی اثرات، امتیاز محیط زیستی برای فاز ساختمانی 764- و فاز بهره برداری 338+ است. جمع بندی نتایج و تفاوت دامنه امتیازات نشان می دهد که اثرات منفی از فاز ساختمانی به بهره برداری در حال کاهش و اثرات مثبت از فاز ساختمانی به بهره برداری در حال افزایش است. این مطالعه اهمیت تدوین طرح جامع احیا تالاب ها را برجسته می نماید.