تعیین عناصر داده ای برای ایجاد برنامه کاربردی خودمراقبتی بیماران صفراوی

عوامل خطر بسیاری در ایجاد بیماری های سیستم صفراوی نقش دارند. ازاین رو، این دسته از بیماری ها جزو بیماری های شایع محسوب می گردند. مشارکت فعال بیمار در مدیریت بیماری، بهبود خودمراقبتی و پیامدهای بالینی بسیار مهم است. برنامه کاربردی تلفن همراه دارای پتانسیل بالایی در پشتیبانی از خودمدیریتی بیماران است. به همین جهت این مطالعه، با هدف شناسایی و تعیین عناصر داده ای برای ایجاد برنامه کاربردی خودمراقبتی بیماران صفراوی انجام شد.

مطالعه ی توصیفی حاضر، در دو مرحله ی بررسی منابع و نیازسنجی عناصر داده ای انجام گردید. در مرحله ی اول، جهت تعیین عناصر داده ای مورد نیاز برای ایجاد برنامه کاربردی خودمراقبتی بیماران صفراوی از مقالات علمی موجود در پایگاه های اطلاعاتی استفاده شد و چک لیستی از عناصر داده ای تهیه شد. در مرحله ی دوم بر اساس چک لیست تهیه شده، پرسش نامه ای محقق ساخته ایجاد شد که روایی صوری و محتوایی آن مورد تایید تیم پژوهش و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ 87/2% محاسبه شد. پرسش نامه ی مذکور در اختیار پزشکان فوق تخصص گوارش مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره) قرار گرفت و بدین ترتیب عناصر داده ای منتخب شناسایی گردید.

 عناصر داده ای این برنامه در هفت بخش اطلاعات دموگرافیک، اطلاعات بالینی، اطلاعات مربوط به بیماری های سیستم صفراوی، اطلاعات مربوط به سبک زندگی پس از جراحی بیماران صفراوی، یادآورها، مدیریت بیماری و اطلاع رسانی دسته بندی شدند. 60/5% پاسخ دهندگان پرسش نامه، به عناصر داده ای بخش اطلاعات دموگرافیک و اطلاعات بالینی بیشترین میزان اهمیت را اختصاص دادند. 54/2% از آن ها، عناصر داده ای بخش آموزش بیماران را با اهمیت بالایی برشمردند. 43/8% پاسخ دهندگان پرسش نامه، به عناصر داده ای بخش های مداخله ای برنامه، بیشترین میزان اهمیت را اختصاص دادند و تنها 4/2% از آن ها عناصر داده ای این بخش را با کمترین میزان اهمیت در نظر گرفتند.

 بر مبنای عناصر داده ای تعیین شده، برنامه کاربردی خودمراقبتی طراحی و ایجاد شد و می تواند به عنوان مکملی در جهت مراقبت تخصصی به بیماران صفراوی مورد استفاده قرار گیرد.