تحلیلی بر دعاوی و شکایت های حقوقی مردم تهران در سال های نخست مشروطه (1330-1324ق)

اختلافات قضایی جامعه در دوره مشروطه شامل دعاوی حقوقی و کیفری، بیانگر واقعیاتی است که در بستر اجتماعی، اداری و سیاسی جامعه در ایران، ایجاد شده بود. این نوشتار بر آن است، به روش توصیفی - تحلیلی دعاوی و شکایت های قضایی مردم تهران در حوزه حقوقی، از میان منابع به ویژه اسناد عدلیه به جای مانده از آن دوران، استخراج و بررسی نماید. در حوزه دعاوی حقوقی در این زمان می توان به اختلافات ملکی، مالی، ارث و وقف اشاره کرد. یافته ها نشان می دهد که در این حوزه بیشترین چالش میان افراد، مسایل مالی بوده است. رژیم نوپای مشروطه نیز از همان بدو تاسیس دچار بحران های فزاینده مالی بود. این امر علل زیادی داشت که بیشتر از عملکرد ناصحیح حکومت پیشین قاجاریه در مواجهه با مشکلات اقتصادی ناشی می شد. در این دوره ارزش پول ایران در قبال ارزهای معتبر خارجی بسیار تنزل کرد. از سوی دیگر نقدینگی موجود کشور هم به رغم نوسانات شدید پولی تا مدت مدیدی نمی توانست پاسخ گوی نیازهای داخلی کشور باشد. این وضعیت بر مردم هم تاثیر گذاشته و عمده شکایت های قضایی آنان در حوزه مسایل مالی بود.