بررسی تغییرات ساختاری و فراساختاری برگ گیاه کلزا (.Brassica napus L) تحت تیمار نانوذرات اکسید کبالت

نانوذرات اکسید کبالت (Co3O4) به عنوان یکی از پرکاربردترین نانوذرات مغناطیسی در صنایع مختلف می باشند و برهمکنش آن ها با محیط زیست قابل پیش بینی است. هدف از این پژوهش بررسی اثر تیمار نانوذرات Co3O4 بر روی ویژگی های ساختار و فراساختار برگ گیاه کلزا بود. بذرها در گلدان ها تحت شرایط گلخانه ای کاشته شدند و بعد از دو هفته، گیاهچه ها با نانوذرات Co3O4 (0 و 4000 میکروگرم بر میلی لیتر) به صورت اسپری برگی به مدت پنج هفته تیمار شدند. سپس تغییرات مورفولوژیکی برگ اندازه گیری شد. همچنین نمونه برداری از برگ گیاه شاهد و تیمار نانوذرات جهت بررسی تغییرات ساختاری و فراساختاری انجام گردید. مراحل آماده سازی بافت انجام شد و نمونه ها با میکروسکوپ های نوری و الکترونی گذاره (TEM) بررسی شدند. تغییرات مورفولوژیکی شامل کاهش طول، عرض و سطح برگ کلزا تحت تیمار نانوذرات Co3O4 مشاهده شد. همچنین تغییرات فراساختاری سلول های مزوفیلی برگ گیاه کلزا تحت تیمار نانوذرات Co3O4 شامل کاهش تعداد کلروپلاست ها و متورم شدن آن ها، تجمع و رسوب نانوذرات در واکویل و دیواره سلولی، مشاهده اجسام پروتیینی، افزایش اندازه پلاستوگلبول ها و دانه های نشاسته در کلروپلاست ها مشاهده شد. علاوه بر این، نتایج سنجش عنصری کبالت به روش های اسپکترومتری نشری پلاسمای جفت شده القایی (ICP-OES) و طیف سنجی پراش انرژی پرتو ایکس (EDX)، هم راستا با نتایج TEM، نشان دهنده ی جذب و تجمع نانوذرات Co3O4 در برگ گیاه کلزا بود. آسیب های فراساختاری در نتایج TEM بیانگر سمیت غلظت بالای نانوذرات Co3O4 در سطح سلولی بود. بنابراین اثرات خطرات احتمالی نانوذرات Co3O4 بر روی گیاهان زراعی دیگر و محیط زیست باید در نظر گرفته شود.