تحلیل ادله قرآنی و حقوقی مسئولیت پزشکان و پیراپزشکان در نظام حقوقی ایران و کامن لا

 شکایات مربوط به قصور پزشکی و تخلفات حرفه ای شاغلین حرفه پزشکی و رشته های وابسته، یکی از دغدغه های مهم امروز جامعه پزشکی ایران است، هرچند درحقوق موضوعه ایران تقصیر مبنای منحصر مسیولیت نیست اما نقشی که در مسیولیت مدنی دارد قابل انکار نیست. نقش تقصیر در مسیولیت های مبتنی بر تقصیر، شرط تحقق مسیولیت مدنی است و در مسیولیت های مطلق، باعث می شود تا زیان دیده راه دیگری جهت اقامه دعوی بیاید و در مسیولیت هایی که قانون گذار تقصیر خوانده رامفروض می داند، زیان دیده اصولا نیازی به اثبات تقصیر جهت مطالبه خسارت ندارد. در نظام کامن لا نیز مسیولیت مدنی مبنای منحصری ندارد. با مطالعه در این نظام حقوقی دیده می شود گاه دادگاه ها بر اساس مسیولیت مطلق رای داده اند و در مواردی نیز وجودتقصیر را برای تحقق مسیولیت ضروری تلقی کرده اند. اکنون این پرسش فراروی پژوهش است که «ادله قرآنی و حقوقی مسیولیت پزشکان و پیراپزشکان در دو نظام حقوقی ایران و کامن لا چیست؟» از این رو هدف پژوهش آن است که ادله قرآنی و حقوقی مسیولیت پزشکان و پیراپزشکان را در دو نظام حقوقی ایران و کامن لا بررسی و تحلیل نماید چه اینکه نظام حقوقی ایران برگرفته و مبتنی بر فقه، قرآن و ادله شرعی است از این رو بررسی ادله قرآنی در این خصوص از اهمیت بسزایی برخوردار است.

این پژوهش با روش مطالعات کتابخانه‌ای و به شیوه توصیفی تحلیلی انجام شده است که با مراجعه به قرآن کریم و ادله حقوقی اطلاعات لازم به دست آمده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که آیاتی از قرآن کریم بر ممنوعیت ضرر رساندن به دیگران و ظلم کردن به دیگران دلالت دارد مانند آیات شریفه«ومن یفعل ذلک عدوانا وظلما فسوف نصلیه نارا وکان ذلک علی الله یسیرا»(نساء:30) و« لا تضار والده بولدها ولا مولود له بولده»(بقره:233). مستنبط از آیه «حرمت ظلم کردن» مستلزم کشف حکم وضعی«ضمان» است؛ زیرا ممنوعیت ظلم با زدودن آثار ظلم ملازمه دارد. به عبارت دیگر، همانگونه که ظلم ممنوع است، از میانبردن آن و آثارش لازم میباشد و این به معنای اشتغال ذمه متصرف به جبران خسارت زیاندیده است.

 از نظر حقوقی نیز مهم ترین و شایع ترین عاملی که منجر به محکومیت کادر معالج و الزام به جبران خسارت می گردد عدم رعایت اصول و موازین علمی یعنی همان استانداردهای درمانی مورد انتظار است که این استانداردها را نیز عرف جامعه پزشکی و پیراپزشکی  تعیین می کند. در حقوق کامن لا مسیولیت پزشک، مبتنی بر تقصیر است، اما در رابطه با خساراتی که پزشک در برابر بیمار مسیول است باید در نظر داشت که حقوق انگلستان لزوم تحقیق زیان، هم در قلمرو قرارداد و هم در خارج از قرارداد منوط به آن است که خسارتی به دیگری وارد شده باشد.تحقیق حاضر به روش تحلیلی و توصیفی با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای می باشد و هدف از ارایه آن مسیولیت پزشکان و پیراپزشکان ، قصور و تخلفات و جبران خسارت در نظام پزشکی و پیراپزشکی در دونظام حقوقی (ایران و کامن لا) می باشد.