سیاست پولی و چرخه های بازار سهام در ایران

بررسی ارتباط بین سیاست پولی و بازده سهام برای سیاست گذاران پولی و سرمایه گذاران بازارهای مالی برای اعمال سیاست پولی مناسب و اتخاذ تصمیم های سرمایه گذاری درست از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. بعلاوه، فهم اینکه آیا سیاست پولی در چرخه های رونق و رکود بازار سهام اثرات یکسانی بر بازده سهام ایجاد می کند برای اقتصاددانان از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. اگر سیاست پولی اثرات نامتقارن داشته باشد سیایت گذاران پولی باید چرخه های بازار سهام را هنگام اعمال سیاست پولی در نظر داشته باشند. هدف مطالعه حاضر بررسی واکنش بازده سهام به سیاست پولی و اثرات نامتقارن سیاست پولی بر بازده سهام در دوره های رونق و رکود بازار سهام می باشد. در این مقاله همچنین تاثیر سیاست پولی بر احتمالات جابجایی بین رژیم های رونق و رکود بازار سهام آزمون شده است. اثرات نامتقارن  سیاست پولی بر بازده سهام در دوره های رونق و رکود بازار سهام از طریق مدل های با محدودیت های مالی قابل توضیح می باشد. 

در این مطالعه اثرات نامتقارن سیاست پولی با استفاده از مدل های مارکوف سوییچینگ (MS) مورد بررسی قرار گرفته اند. در این مطالعه از مدل های مارکوف سوییچینگ با توابع احتمال ثابت (FTP-MS) و مدل های مارکوف سوییچینگ با توابع احتمال تغییرپذیر در طول زمان (TVTP-MS) استفاده می شود. مدل های FTP-MS برای بررسی تاثیرات نامتقارن سیاست پولی بر بازده سهام در دوره های رونق و رکود بازار سهام بکار گرفته شده اند. در مدل های FTP-MS، احتمال های انتقال، ایستا در نظر گرفته می شوند. در مدل های TVTP-MS، فرض می شود که احتمال جابجایی بین رژیم های رونق ورکود به تحولات سیاست پولی بستگی داشته باشد. از مدلهای TVTP-MS برای بررسی تاثیر سیاست پولی بر احتمال جابجایی بین رژیم های مختلف استفاده شده است.   

یافته های مدل های خطی و MS نشان می دهد که مدل های MS عملکرد بهتری نسبت به مدل های خطی دارند. بر اساس یافته های تحقیق مدل های MS دو رژیم با میانگین و واریانس های متفاوت به نام های رژیم رونق و رژیم رکود را شناسایی کرده اند. هر دو رژیم بسیار ماندگار بوده بطوریکه بصورت متوسط در حدود 10-12 فصل به طول انجامیده اند. نتایج نشان می دهند که سیاست پولی تاثیر معنی داری بر بازده سهام فقط در دوره های رکود بازار سهام داشته است. بطوریکه افزایش M2 بازده سهام را افزایش و افزایش نرخ بهره بازده سهام را کاهش داده است. تاثیر شدیدتر سیاست پولی بر بازده سهام در دوره های رکود بازار نسبت به دوره های رونق در جهت پیش بینی مدل های با محدودیت های مالی می باشند. نتایج حاصل از مدل های TVTP-MS نشان می دهند که یک سیاست پولی انبساطی (تغییرات مثبت در M2 واقعی یا تغییرات منفی در نرخ بهره واقعی) احتمال ماندن در رژیم رونق بازار سهام را افزایش می دهد در حالی که احتمال تغییر از رژیم رونق به رژیم رکود را کاهش می دهد. علاوه بر این ، سیاست پولی انبساطی احتمال ماندن در رژیم رکودی بازار را کاهش می دهد در حالی که می تواند احتمال تغییر از وضعیت رکود به وضعیت رونق را افزایش دهد. 

 نتایج مدل MS تعدیل یافته نشان می دهد که سیاست پولی بازده سهام را فقط در دوره های رکود بازار سهام به طور معنی داری تحت تاثیر قرار داده است. به طور مشخص تر افزایش در M2 واقعی، بازده سهام را افزایش داده در حالی که افزایش در نرخ بهره باعث کاهش بازده سهام در دوره رکود بازار سهام شده است. این یافته ها در جهت پیش بینی مدل های با محدودیت های مالی می باشند. نتایج حاصل از مدل های TVTP-MS نشان می دهند که یک سیاست پولی انبساطی احتمال ماندن در رژیم رونق بازار سهام را افزایش می دهد در حالی که احتمال ماندن در دوره رکود بازار سهام را کاهش می دهد. با توجه به نتایج بدست آمده از تخمین مدل ها می توان این پیشنهاد سیاستی را مطرح نمود که سیاست گذاران پولی هنگام اعمال سیاست های پولی باید به چرخه های رونق و رکود بازار سهام توجه نمایند، زیرا سیاست پولی در دوره های مختلف رونق و رکود بازار سهام اثرات متفاوتی بر بازده سهام داشته است. همچنین در دوره رکود بازار سهام به کارگیری یک سیاست پولی انبساطی باعث کاهش احتمال ماندن در در دوره رکود بازار خواهد شد و احتمال جابجایی از دوره رکود به دوره رونق را افزایش خواهد داد. بعلاوه سرمایه گذاران فعال در بازار سهام که به تحولات سیاست پولی هنگام اتخاذ تصمیمات سرمایه گذاری توجه می کنند باید به این نکته نیز توجه داشته باشند که تاثیر سیاست پولی بر بازده سهام بستگی دارد به اینکه هنگام اعمال سیاست پولی، بازار سهام در چه وضعیتی به لحاظ رونق یا رکود قرار دارد.