شناسایی و رتبه بندی تاثیر متقابل موانع ساختاری گردشگری اجتماع محور در ایران

اخیرا ادبیات گردشگری به نقش جامعه در کلیه ابعاد توسعه پایدار توجه بسیاری معطوف داشته و مشارکت جامعه را در امور گردشگری، به عنوان یک چالش مهم در توسعه گردشگری پایدار برشمرده است. ذی نفعان محلی اغلب برای مشارکت فعالانه در گردشگری اجتماع محور با موانع ساختاری، فرهنگی و عملیاتی متعددی روبرو هستند. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و با روش تحلیل محتوا انجام گرفته است. گردآوری اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه ای انجام و با ابزار پرسش نامه به وسیله خبرگان تکمیل شده است. در ابتدا 13 مورد از چالش های گردشگری مبتنی بر جامعه شناسایی و به وسیله خبرگان تایید و بومی سازی شد؛ سپس به وزن دهی چالش های شناسایی شده توسط هفت خبره مدیریت امور شهری، گردشگری و دانشگاهی با استفاده از روش SWARA پرداخته شد. سپس الگویی از روابط درونی موانع با استفاده از رویکرد مدل سازی ساختاری تفسیری ارایه و برای تایید یافته ها از نرم افزار میک مک استفاده شد. طبق یافته های مدل سازی ساختاری تفسیری، موانع در شش سطح ترازبندی شدند و موانع نگرش سیاسی متخصصان، ساختار دولتی متمرکز و ماموریت و اهداف متمایز؛ بیشترین تاثیرگذاری را داشته اند. همچنین طبق یافته های میک مک، شش چالش نگرش سیاسی متخصصان، ساختار متمرکز، ماموریت و اهداف متمایز، مقاومت در مقابل اصلاحات، سلطه نخبگان و هزینه های بالای مشارکت؛ به عنوان متغیرهای اثرگذار مطالعه شناسایی شدند. طبق نتایج؛ عمده عواملی که باعث مانع توسعه پایدار گردشگری می شوند از عهده مردم و مقامات محلی خارج است؛ لذا وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در سطح ملی می بایست به توزیع قدرت بین شوراهای شهر اقدام کرده و تعادل و توازن قدرت را برقرار کند تا مقامات محلی تاثیر خود را بر روند توسعه گردشگری اجتماع محور لمس کنند.