تاثیر تغییرات کاربری اراضی بر تشکیل جزایر گرمایی با استفاده از سنجش از دور (مطالعه موردی: شهر کرمان)

تغییرات کاربری از عوامل موثر بر تغییر پارامترهای محیط زیستی از جمله دمای سطح زمین است. این افزایش دمای سطح زمین، بسترهای زندگی بشر، سلامت آن و اکوسیستم پیرامون آن را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد. این تحقیق با هدف بررسی روند تغییرات کاربری اراضی محدوده شهری کرمان و بررسی اثرگذاری این تغییرات بر دمای سطح زمین، با استفاده از اطلاعات ماهواره لندست OLI و TM در دامنه زمانی 1369 تا 1399 انجام گرفت. برای تحقق این هدف، تغییرات کاربری در شش طبقه عمده مناطق مسکونی و انسان ساخت، پوشش گیاهی، اراضی بایر با پوشش گیاهی کم و اراضی شور بدون پوشش گیاهی بررسی شد. نتایج نشان داد که در دامنه زمانی پژوهش، مناطق مسکونی و انسان ساخت افزایش 20/14 درصدی و کاربری های پوشش گیاهی، اراضی بایر با پوشش گیاهی کم و اراضی شور و بدون پوشش گیاهی نیز به ترتیب کاهش 3/76، 8/23 و 2/22 درصدی داشتند. این تغییرات کاربری با ضریب کاپا و دقت کلی بیش از 0/87 و 90 درصد نشان دهنده دقت کافی در طبقه بندی است. براساس بررسی تغییرات شاخص LST و NDVI، در دامنه زمانی بین سال 1369 تا 1399 مقدار متوسط شاخص LST از 42/26 درجه سانتی گراد در سال 1369 به 47/4 درجه سانتی گراد در سال 1399 رسید. مساحت طبقات بیشتر از 33 درجه سانتی گراد  LSTدر طول این دامنه زمانی روند افزایشی داشت؛ به طوری که مساحت آن از 33/6 درصد در سال 1369 به حدود 31/46 درصد در سال 1399رسید. مقادیر شاخص NDVI تا سال 1389 کاهشی بود، اما در سال 1399 مقدار این شاخص افزایش یافت. بررسی تغییرات دما در کاربری های مختلف نیز نشان داد که در سال 1369 بیشترین دمای سطح زمین مربوط به کاربری اراضی شور و بدون پوشش گیاهی با متوسط دمای 47/30 درجه سانتی گراد بود، درحالی که در سال های 1379، 1389 و 1399 بیشترین مقدار متوسط دما با 51/46، 30/47 و 64/50 درجه سانتی گراد، به ترتیب مربوط به کاربری مناطق شهری و انسان ساخت بود. بنابراین نتایج این تحقیق می تواند به برنامه ریزان شهری و سیاستگذاران برای توسعه پایدار و به حداقل رساندن تاثیرات جزیره گرمایی شهری کرمان کمک چشمگیری کند.