بررسی ماهیت حرکت از منظر ابن سینا و ملاصدرا و برآیند فلسفی و کلامی آن

تبیین ماهیت حرکت قطعیه و توسطیه و تحقق خارجی آن ها از مسایل مهم در مباحث فلسفه است. در این زمینه دیدگاه های مختلفی وجود دارد که شاخص ترین آن دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا است. هر کدام از این دیدگاه ها، دارای الزامات و نتایج متفاوتی است. این نوشتار سعی دارد به تحلیل نظرات این دو فیلسوف در زمینه ماهیت حرکت و نتایج هر یک بپردازد و در مقاله حاضر به لحاظ جمع آوری اطلاعات از روش کتابخانه ای و به لحاظ ماهیت روش از روش توصیفی وتحلیلی استفاده شده است. ازیافته های مقاله این است که ابن سینا قایل به وجود خارجی حرکت توسطیه است وحرکت قطعیه را خیالی وتوهمی می داند؛ اما ملاصدرا حرکت قطعیه را واقعی و در خارج موجود می داند و آن را یک امرمتصل سیال می داند که وجود واحد شخصی دارد که کل آن در کل زمان است. درک این حقیقت راه را برای حرکت جوهری و رفع موانع آن هموار ساخت و با اثبات حرکت جوهری بسیاری ازمسایل غامض فلسفی از قبیل معاد جسمانی، حدوث و قدم عالم و...حل شد.