ریشه ها و راهکارهای مسئله مهاجرت نخبگان در ایران

مسیله مهاجرت نخبگان علمی، پدیده ای است که از چند دهه‏ پیش، ابعاد آن گسترده‏تر شده است. این مسیله در کشور ایران نیز در حال تبدیل شدن به یک بحران می باشد. با توجه به اهمیت حفظ و نگهداری نیروهای نخبه در کشور در این مطالعه برآنیم تا به ارایه راهکارهایی به منظور جلوگیری از این بحران بپردازیم.

در این مطالعه کیفی، با استفاده از سامانه نظر جمع، نظرات خبرگان و صاحبنظران در خصوص مسیله مهاجرت نخبگان دریافت و تحلیل شد. برای تحلیل داده ها از روش کدگذاری، تحلیل محتوا و نرم افزار Maxqda استفاده شد.

پیام های کلیدی در سه طبقه اصلی علل مهاجرت نخبگان، پیامدهای مهاجرت نخبگان و راهکارهای مدیریت مهاجرت نخبگان تقسیم شد. تحلیل داده ها به استخراج سه طبقه اصلی شامل علل مهاجرت نخبگان با 2 زیرمقوله عوامل دافعه کشورهای مبدا و عوامل جاذبه کشورهای مقصد، پیامدهای مهاجرت نخبگان با 2 زیرمقوله تهدیدها و فرصت های مهاجرت نخبگان، راهکارهای مهاجرت نخبگان با 6 زیر مقوله شناخت دقیق مسیله، اصلاح نظام پرورش و حمایت از نخبگان، استقرار و تقویت نظام نوآوری، اصلاح نظام اداری و شایسته سالاری، ارتقای جایگاه و حفظ کرامت نیروی انسانی، عهد سیاست گذاران کلان منجر شد.

نخبگان به دلیل مسایل دافعه در کشور و جاذبه های زیاد در کشور مقصد به مهاجرت گرایش پیدا کرده اند. از سیاست گذاران انتظار می رود تا برای پیشگیری و مدیریت روند مهاجرت نیروهای متخصص، برنامه ها و قوانینی شفاف درخصوص مدیریت و رفع موانع ماندگاری نخبگان و تقویت جاذبه ها تدوین کنند.