نقش نورون های آیینه ایی در تحولات فرهنگی دالما: ارائه یک مدل شناختی برای اولویت اجرای تقارن در جوامع انسانی

فرهنگ های مختلف الگوهای متفاوتی برای منقوش کردن سطوح تزیینی خود به کار می برند، بنابراین اولویت استفاده از الگوهای مختلف در فرهنگ ها متفاوت است و این اولویت ها به تابعیت از تماس های فرهنگی و یا تغییر زیرساخت های اجتماعی، دچار تغییر خواهند شد. این کلیت نظریه مرتبط بامطالعه الگوهای تقارن در فرهنگ ها است که سال ها توسط انسان شناسان و باستان شناسان در فرهنگ ها و طرح های مختلف آزموده شده و مقالات گوناگونی در تایید آن به چاپ رسیده است. به نظر می رسد تقارن برای فرهنگ به مثابه ژن های وراثتی برای انسان باشد؛ همان طورکه انسان ازطریق ژن صفات خود را به نسل بعد منتقل می کند، فرهنگ هم ازطریق تقارن ویژگی ها و اندوخته هایش را به نسل های بعدی همان فرهنگ منتقل می کند و هم چنان که صفات ژنی والدین در فرزند به خوبی  بروز می کند، ویژگی ها و تغییر و تحولات فرهنگ ها را می توان ازطریق مطالعه و مقایسه الگوی تقارنی فرهنگ های درحال برهم کنش مشخص کرد. اما مساله ایی که تاکنون بدان پرداخته نشده، نقش فعالیت های شناختی انسان در این برهم کنش ها است؛ این که کدام تطورشناختی منجر به این ویژگی مهم فرهنگی  برای انسان امروزی شد. در این مقاله ضمن بررسی خاستگاه الگوهای تقارن فرهنگ پیچیده دالما و تماس های فرهنگی مرتبط، درپی عامل شناختی تاثیرگذار بر ثبات و یا تغییر الگوهای تقارنی هستیم. نتایج این پژوهش نشان می دهد ساختار نورون های آیینه ایی افراد در اولویت استفاده از تقارن نقش داشته، به طوری که در طی تماس های فرهنگی با روشن شدن نورون های آیینه ایی الگوهای رایج در سنت های فرهنگی دیگر مورد تقلید قرارگرفته و دچار اولویت می شوند. به طوری که در منطقه موردمطالعه، تماس های فرهنگی و به احتمال زیاد تجارت ابسیدین هم زمان با دوره فرهنگی دالما موجب تماس هایی بین شمال غرب ایران و فرهنگ های هم افق با آن در نواحی جنوبی قفقاز، شرق آناتولی و شمال بین النهرین شده و سبب رواج الگوی تقارنی موجود بر سفال حلف در مناطق داخلی ایران امروزی شده است.