کمینه‏ گرایی / بیشینه‏ گرایی؛ شاخصی اثرگذار در روش تفسیری مفسران قرآن کریم

در بررسی روش تفسیری مفسران قرآن کریم، بررسی پیش‏زمینه اولین گام شمرده می‏شود. یکی از پیش‏زمینه های معرفتی ازوتریک (باطنی و نهان)، نگاه کمینه‏ گرا یا بیشینه ‏گرا داشتن مفسر نسبت به مسایل مختلف است. مسیله اصلی این نوشتار بررسی زمینه های کمینه ‏گرایی و بیشینه‏ گرایی اثرگذار در روش تفسیری مفسران قرآن کریم است. با توجه به اینکه قرآن در درجه اول از محتوای دینی و مذهبی برخوردار بوده و همچنین به صورت یک متن است، لذا زمینه های کمینه ‏گرایی و بیشینه‏ گرایی مطرح‏شده در این مقاله هم تابعی از این دو ویژگی- دینی و ادبی- و ناظر به آنها است و به زمینه های دیگر پرداخته نشده است. از این رو در این نوشتار، دین، شریعت، متن (نصوص) و تاویل به عنوان چهار زمینه مهم در کمینه‏گرا یا بیشینه ‏گرا بودن مفسران، با رویکرد توصیفی تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته و اثرگذاری آن بر نوع فهم و تفسیر از آیات تبیین شده است. همچنین راه های احراز کمینه‏ گرا یا بیشینه‏ گرا بودن مفسر در هر کدام از زمینه ها نیز تبیین شده است.