جایگاه اخلاق در اندیشه ی سیاسی اسلام و غرب

مدعای مقاله ی حاضر آن است که گرچه از دیرباز مفاهیم اخلاقی در جوامع غربی مطرح بوده است واندیشمندان آن دیار سخنانی در این باره ارایه کرده اند، اما نمی توان سخنان آنان را درسطح تعالیم اسلام در این باره ارزیابی نمود. زیرا اخلاق در اندیشه ی آنان محوریت نداشته است و علاوه بر آن، برخی از آن اندیشمندان در عرصه ی حکومت و سیاست با ارزش های اخلاقی سر ستیز داشته اند. برای اثبات این سخن، این مولفه ‏ها مورد بررسی قرار گرفته است: عدالت گستری، اقامه ی قسط وعدل، نفی ظلم و ستم، نفی قدرت‏طلبی و برتری جویی، محبت و مهرورزی به عموم مردم (مسلمان و غیرمسلمان)، احترام به آرای عمومی (نصیحت و مشورت پذیری)، رعایت اصول اخلاقی و انسانی در برخورد با دشمنان، پایبندی به عهد و پیمان و امانت دانستن قدرت و حکومت. توجه اساسی به این مولفه‏ ها در تعا لیم اسلامی، حکایت از آن دارد که اخلاق، مبنا و پایه ی سیاست در اسلام را تشکیل می دهد و اصول و مبانی سیاست در خدمت اخلاق و در جهت نشر و گسترش آن قرار گرفته است. از این منظر، تعالیم و اصول اخلاقی، معیار قانونگذاران و مبنای سیاستگذاری و تصمیم‏گیری‏ حاکمان سیاسی قرار می‏گیرد.