عوامل موثر بر پذیرش نظام ارجاع توسط بیماران: یک مطالعه کیفی

نظام ارجاع یکی از اصول و مبانی خدمات مراقبت بهداشتی اولیه است. یکی از مهم ترین چالش ها و مشکلات نظام ارجاع عدم اطلاع مردم و بیماران از ماهیت، خدمات و مزایای آن می باشد. هدف این مطالعه شناسایی عوامل موثر بر پذیرش نظام ارجاع توسط بیماران بود.

  این مطالعه کیفی به روش تحلیل چارچوبی (ساختاری) در سال 1400 انجام شد. مشارکت کنندگان 18 نفر از صاحب نظران حوزه نظام ارجاع و 14 نفر از بیماران ارجاع شده به بخش های سرپایی و بستری مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره) بودند که به صورت هدفمند انتخاب شدند. از مصاحبه نیمه ساختاریافته برای جمع آوری داده ها و از نرم افزار MAXQDA جهت آنالیز داده ها استفاده شد.

عوامل مرتبط با تولیت و حاکمیت نظام سلامت (مسیولیت پذیری و پاسخگویی، سطح بندی مناسب خدمات سلامت، بیمار محوری، قوانین و مقررات)، عوامل مرتبط با دسترسی (مالی، فیزیکی و فرهنگی)، عوامل مرتبط با ارایه دهندگان خدمات (اعتماد به کادر بهداشت و درمان، مهارت های حرفه ای ارایه دهندگان خدمات، مهارت های رفتاری و ارتباطی ارایه دهندگان خدمات)، عوامل مرتبط با فرآیند ارایه خدمات (کیفیت ارایه خدمات، توجه به خواسته ها و نیازهای بیماران، استفاده از فناوری در ارایه خدمات، نظارت بر ارایه خدمات، پوشش خدمات) و عوامل مرتبط با گیرنده خدمات (رضایت مندی، آموزش، آگاهی و اطلاع رسانی) بر پذیرش نظام ارجاع توسط بیماران موثر هستند.

با توجه به اهمیت و نقش کلیدی بیماران در موفقیت نظام ارجاع، بایستی برنامه ریزان و سیاست گذاران حوزه سلامت بر عوامل شناسایی شده در این پژوهش توجه ویژه ای معطوف نمایند.