مقایسه اثربخشی طرحواره درمانی و زوج درمانی هیجان مدار بر تمایزیافتگی خود زوج های جوان

روابط زوجین همواره می تواند به دلایل مختلف در شرایط آسیب زا قرار گرفته و از هم گسیخته شود. بنابراین توجه به تاثیرپذیری خانواده از آسیب های عمده، در هر رویکرد درمانی ضروری به نظر می رسد. این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی طرحواره درمانی و زوج درمانی هیجان مدار بر تمایزیافتگی خود زوج های جوان انجام گرفت.

روش مطالعه آزمایشی گسترش یافته از نوع پیش آزمون- پس آزمون چند گروهی بود. جامعه آماری را تمامی زوجین جوان دچار مشکل سازگاری تشکیل دادند که در شش ماهه دوم سال 1398 به مراکز خدمات روانشناختی و مشاوره در شهر تهران مراجعه کردند (2025=N). از بین آنان 30 زوج (60 نفر) بر اساس ملاک های ورود و به طور تصادفی انتخاب شدند و سپس در سه گروه طرحواره درمانی، زوج درمانی هیجان مدار و گروه کنترل جایگزین شدند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس تمایزیافتگی خود (DSI) بود. گروه آزمایشی اول، طرح واره درمانی  با رویکرد یانگ (2001) در 12 جلسه 45 دقیقه ای را دریافت کردند، گروه آزمایشی دوم، تحت آموزش زوج درمانی هیجان مدار با رویکرد جانسون (2004) در 9 جلسه 60 دقیقه ای قرار گرفتند و گروه کنترل در نوبت انتظار بودند. داده ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چند متغیره (MANCOVA) و آزمون تعقیبیLSD  و با نرم افزار SPSS25 تجزیه و تحلیل شدند.   

نتایج نشان داد بین گروه های آزمایش و گروه کنترل تفاوت معنی دار وجود داشت؛ و هر دو مداخله طرحواره درمانی و زوج درمانی هیجان مدار بر تمایزیافتگی خود زوج های جوان تاثیر مثبت معنادار داشته است (05/0<p). همچنین، نتایج آزمون تعقیبیLSD  حاکی از آن بود که میزان اثربخشی مداخله طرحواره درمانی بر تمایزیافتگی خود بیشتر از زوج درمانی هیجان مدار بود (05/0<p).

بر اساس نتایج پژوهش حاضر مداخلات طرحواره درمانی و زوج درمانی هیجان مدار می تواند برای بهبود تمایزیافتگی خود زوج های جوان کارآمد باشد؛ و توصیه می گردد که درمانگران و مشاوران خانواده در راستای بهبود تمایزیافتگی خود زوجین در کنار سایر مداخلات درمانی از این درمان ها استفاده کنند.