تاثیر مدیریت کود، شخم و آبیاری بر میزان آبشویی نیتروژن، صفات کمی و کیفی کلزا (Brassica napus L.) در خاک شنی

به منظور بررسی تاثیر سیستم‎های مختلف خاک ورزی در شرایط کم‎آبیاری به همراه کاربرد کود اوره و ورمی‎کمپوست بر عملکرد کمی و کیفی کلزا و برآورد مقدار آبشویی نیترات از خاک شنی، آزمایشی به‎صورت کرت‎های دوبار خردشده در قالب بلوک‎های کامل تصادفی با سه تکرار و در دو سال زراعی 1398-1396 در موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع واقع در استان البرز انجام گرفت. از لحاظ عملکرد دانه و روغن بین سیستم شخم حداقل و شخم معمول تفاوت معنی‎داری وجود نداشت، از طرف دیگر در سیستم بدون شخم عملکرد روغن به میزان  22 درصد نسبت به شخم حداقل و 5/21 درصد نسبت به شخم معمول کاهش یافت. کاربرد تلفیقی کود ورمی‎کمپوست و اوره در شرایط آبیاری مطلوب، منجر به افزایش عملکرد روغن (24 درصد نسبت به شاهد) گیاه کلزا شد. در هر سه نظام شخمی بیش ترین میزان آبشویی نیتروژن در شرایط کاربرد کود اوره به دست آمد، به طوری‎که در مقایسه با کاربرد ورمی‎کمپوست و تیمار تلفیقی کود به ترتیب 67 و 50 درصد در سیستم بدون شخم، 50 و 36 درصد در شخم حداقل و 49 و 34 درصد در سیستم بدون شخم بیش تر بود. تنش کم‎آبی باعث کاهش 6/7 درصدی لینولییک اسید شد. بیش ترین میزان اولییک اسید (9/63 درصد) و لینولییک اسید (7/20 درصد) به‎ترتیب در تیمار خاک ورزی حداقل× کود تلفیقی و خاک ورزی حداکثر× کود اوره مشاهده شد. از نتایج به دست آمده می توان نتیجه گرفت شخم حداقل و جایگزینی کود اوره با ورمی‎کمپوست با کاهش هدررفت نیتروژن و هم چنین تعدیل شرایط تنش ناشی از خشکی منجر به افزایش در عملکرد دانه و روغن کلزا می شود.