بررسی مشکلات زنجیره ارزش برنج در استان مازندران از دیدگاه کشاورزان (مطالعه موردی روستاهای دارکلا و پنبه چوله)

یکی ازمهمترین رویکردهای نوین در زمینه توسعه کشاورزی، توجه به زنجیره ارزش محصولات می باشد. با این وجود، مطالعات چندانی در داخل کشور بویژه در استان مازندران، به عنوان مهمترین استان تولیدکننده برنج درخصوص زنجیره ارزش برنج به انجام نرسیده است. لذا، هدف از این مطالعه شناسایی مشکلات زنجیره ارزش برنج در استان مازندران از دیدگاه کشاورزان می باشد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی است و روش گردآوری اطلاعات به دو صورت کتابخانه ای و میدانی انجام گرفته است. در بخش تحقیقات کیفی از روش تحلیل استقرایی به عنوان راهنمای جمع آوری و تحلیل داده ها استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه، شالیکاران فعال در منطقه بودند که پس از مصاحبه با تعداد 15 نفر از آنها که به صورت هدفمند انتخاب شدند، اطلاعات به حداشباع نظری رسید. برای جمع آوری داده ها از مشاهدات میدانی و مصاحبه های عمیق در قالب گروه های متمرکز (Focus group) بهره گرفته شد. اعتبار یافته ها نیز از طریق فرآیند سه گوشه سازی تایید شد. یافته های تحقیق نشان داد که تغییرکاربری های غیرمجاز اراضی شالیزاری به عنوان یک محدودیت جدی در توسعه زنجیره ارزش برنج عمل می کند. گذشته از این، مشکلات زیر ساختی ناشی از سنتی بودن شیوه های تولید بر هزینه های کارگری افزوده است. از مشکلات دیگر زنجیره، افزایش هزینه تولید برنج و گرانی نهاده ها نظیر کود، سم و کمبود صنایع جانبی در منطقه می باشد.