بررسی تاثیر استفاده از سرشاخهی کامل برهان بر هیستومورفومتری و هیستوپاتولوژی شکمبه، کبد و کلیه ها در بره های پرواری

رشد و تکامل طبیعی ساختار بافتی شکمبه و جذب از شکمبه نگاری به ساختار مورفولوژی آن بستگی دارد و تغییر در مورفولوژی زمینه ساز اختلال در اعمال بافت‏ های مذکور است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر استفاده از سرشاخه ‎‏ی کامل برهان (برگ با غلاف حاوی دانه) بر هیستومورفومتری و هیستوپاتولوژی شکمبه، کبد و کلیه ‏ها انجام شد.

در آزمایش حاضر از 24 راس بره نر عربی 3/1 ± 8 ماهه با وزن 34/5± 8/28 کیلوگرم در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تیمار و 8 تکرار استفاده شد. تیمارهای شامل 1- جیره‏ی شاهد (حاوی یونجه و فاقد سرشاخه ‏ی کامل برهان) 2- جیره شاهد + 50 درصد جایگزینی سرشاخه ی کامل برهان با یونجه  3- جیره شاهد + 75 درصد جایگزینی سرشاخه ‏ی کامل برهان با یونجه بودند. در پایان آزمایش تعداد سه بره از هر تیمار که وزن آنها به میانگین نزدیک‏تر بود انتخاب و ذبح شدند و از بافت‏ های دستگاه گوارش، کبد و کلیه‏ ها نمونه ‏گیری انجام شد.

ضخامت کل دیواره ‏ی نگاری در تیمارهای حاوی 50 و 75 درصد سرشاخه‏ ی کامل برهان از تیمار شاهد بیشتر بود و در تیمار دریافت کننده‏ ی 50 درصد نسبت به تیمار شاهد معنی‏ دار بود (0/05>p). ضخامت لایه عضلانی نگاری در تیمار دریافت کننده‏ی 50 درصد بیشتر از تیمار شاهد و 75 درصد بود و نسبت به تیمار 75 درصد معنی‏دار بود (0/05>p). بین سایر شاخص ‏ها نگاری اختلاف معنی‏ داری مشاهده نشد. ضخامت کل دیواره‏ ی شکمبه و ضخامت لایه عضلانی آن در تیمارهای 50 درصد و 75 درصد از تیمار شاهد بیشتر بود (0/05>p). بین سایر شاخص‏ های شکمبه اختلاف معنی ‏داری مشاهده نشد. ارتفاع پرز شکمبه و نگاری تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت؛ اما ارتفاع پرزهای شکمبه در تیمار شاهد به صورت عددی بیشتر از تیمارهای 50 درصد و 75 درصد بود. بجز نفوذ سلول‏ های التهابی تک هسته در داخل پرزهای شکمبه و نگاری، سایر ساختارهای مورفولوژیک سالم بودند. کبد و کلیه ‏ها در تیمار شاهد نسبت به سایر تیمارها شرایط بهتری داشتند.

به طورکلی، طبق نتایج آزمایش حاضر، تاثیر منفی قابل توجهی بر هیستومورفومتری و هیستوپاتولوژی شکمبه، کبد و کلیه‏ ها مشاهده نشد، حتی نتایج مثبتی نظیر کاهش نفوذ سلول‏ های التهابی در حین استفاده از گیاه برهان مشاهده شد، لذا می توان مصرف آن را در تغذیه دام پس از بررسی های عملکردی توصیه کرد.