اثر بخشی برنامه آموزشی تعامل مادر- کودک مبتنی بر سبک دلبستگی ایمن بر سازگاری اجتماعی دانش آموزان دوره ابتدایی دارای اختلال های اضطرابی

یکی از مشکلات کودکان دارای اختلال‌های اضطرابی، مشکل در سازگاری اجتماعی است. باتوجه به ارتباط بین تعامل مادر‌-‌کودک و درنتیجه آن سبک دلبستگی شکل‌گرفته برای کودک با اختلال‌های اضطرابی و سازگاری اجتماعی، هدف پژوهش حاضر، بررسی اثر‌بخشی برنامه آموزشی تعامل مادر‌-‌کودک مبتنی‌بر سبک دلبستگی ایمن بر سازگاری اجتماعی دانش‌آموزان مقطع ابتدایی دارای اختلال‌های اضطرابی بود.

روش پژوهش نیمه‌آزمایشی با استفاده از طرح پیش‌آزمون‌، ‌پس‌آزمون و پیگیری پنجاه‌روزه همراه با گروه گواه بود. جامعه آماری را دانش‌آموزان دختر مقطع ابتدایی دارای اختلال‌های اضطرابی منطقه سه شهر تهران، مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 1400-1399 و مادرانشان تشکیل دادند. سی زوج مادر و دانش‌آموز با استفاده از روش نمونه‌گیری دردسترس وارد مطالعه شدند و به‌صورت تصادفی در گروه آزمایش و گروه گواه قرار گرفتند (هر گروه پانزده زوج). ابزار جمع‌آوری داده‌ها مقیاس چند‌بعدی اضطراب کودکان (مارچ و همکاران، 1997) و زیر‌مقیاس سازگاری اجتماعی از پرسش‌نامه سازگاری دانش‌آموزان (سینها و سینگ، 1993) بود. صرفا برای گروه آزمایش برنامه آموزشی تعامل مادر‌-‌کودک مبتنی‌بر سبک دلبستگی ایمن در دوازده جلسه اجرا شد. داده‌ها ازطریق روش تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 24 در سطح معنا‌داری 0٫05 تحلیل شد.

نتایج نشان داد، اثر مرحله (زمان) (0٫002=p)، اثر گروه (0٫001=p) و اثر تعامل مرحله و گروه (0٫001>p) بر نمرات متغیر سازگاری اجتماعی معنادار بود. همچنین در گروه آزمایش، در متغیر سازگاری اجتماعی بین مراحل پیش‌آزمون و پس‌آزمون و بین مراحل پیش‌آزمون و پیگیری تفاوت معناداری وجود داشت (0٫001>p)؛ اما بین مراحل پس‌آزمون و پیگیری تفاوت معنادار مشاهده نشد (0٫812=p) که نشان می‌دهد، اثربخشی برنامه تعامل مادر‌-‌کودک در طول زمان ماندگار بود.

براساس یافته‌های پژوهش می‌توان از برنامه آموزشی تعامل مادر‌-‌کودک مبتنی‌بر سبک دلبستگی ایمن برای افزایش سازگاری اجتماعی دانش‌آموزان دوره ابتدایی دارای اختلال‌های اضطرابی استفاده کرد.