سلامت اجتماعی: ره آورد قانون و حکمرانی؛ مورد پژوهی اندیشه های سیاسی امام خمینی (ره) و ابن سینا

شیخ الرییس بوعلی سینا پزشک و فیلسوف نامدار ایرانی با وجود عمر نسبتا کوتاه خود، تاثیری شگرف بر تمام علوم زمان خود و بعد از خود نهاد. وی به سلامت جسم و روح هم در حوزه فردی و هم در حوزه اجتماعی توجه داشته است. از طرفی امام خمینی (ره) نیز به عنوان سیاستمدار و فیلسوف معاصر که تاثیرات فکری وی در دنیای امروز غیرقابل انکار است، به سلامت اجتماعی و جامعه عاری از فساد توجه ویژه داشته است. به دلیل نسبت «این همانی» بین اندیشه هر دو متفکر در حوزه اندیشه سیاسی-اجتماعی و سلامت اجتماعی، مطالعه تحلیلی و تطبیقی حاضر انجام شد.

در مطالعه دیدگاه های ابن سینا به آثار معتبر داخلی و خارجی در زمینه موضوع مقاله مراجعه نمودیم و در خصوص اندیشه ها و آراء امام خمینی نیز به کتاب صحیفه نور و کتب تالیفی ایشان و همچنین به مقالات معتبر مرتبط با موضوع رجوع شد.

ابن سینا برای رسیدن به سلامت اجتماعی و اصلاح روابط بین فردی، معتقد است که اولا می بایست حاکم جامعه دارای شرایطی باشد و وظایفی نیز به عهده دارد و ثانیا قانون باید منشاء الهی داشته باشد، ثالثا انتخاب حاکم نیز دارای فرآیندی الهی-انسانی با اتکا بر عقلای جمع بوده و بر مبنای شرایط اخلاقی و شرعی است. امام خمینی نیز معتقد است که برای اصلاح جامعه و ساختن جامعه ای عاری از فساد می بایست حاکم جامعه دارای شرایط علمی-اخلاقی باشد و بر مبنای قانون حکومت کند.

هر دو اندیشمند معتقدند برای رسیدن به سلامت اجتماعی به مثابه جامعه ای عاری از فساد، باید حاکم اول پیامبر (ص) باشد؛ اگر پیامبر نبود، انتخاب جانشین ایشان بر مبنای نصب اتفاق می افتد و اگر به دلایلی نصب ممکن نشد، اجماع اهل السابقه با درنظرگرفتن شرایط اخلاقی، علمی و مدیریتی، بهترین راه انتخاب حاکم است. حاکم باید بر اساس قانون الهی حکومت کند و وظایف متعددی در حوزه تامین سلامت اجتماعی-اخلاقی جامعه بر عهده وی است.