بررسی شرط انتفاء ابوت در مجازات جرم سرقت از منظر جامعه شناسی سیاسی و دیدگاه فقه فریقین

یکی از عوامل معافیت مجازات سرقت، انتفای ابوت است. این پژوهش در پی پاسخ به این سوال اصلی بوده است که  مبانی معافیت پدر از مجازات حد سرقت چیست؟ آیا امکان الحاق و تسری حکم معافیت پدر به مادر وجود دارد؟ که فرضیه اینگونه مطرح گردید که پدر به جهت ربودن اموال فرزند حد سرقت بر او جاری نمی شود و شیوه و انگیزه دزدی تاثیری در این حکم ندارد. البته این حکم در بین فقهای عامه مورد اختلاف است. دلیل عدم مجازات پدر از منظر فقهای فریقین، روایات، اجماع و شهرت است. در خصوص الحاق مادر، فقهای عامه چون ملاک حکم را ولادت می دانند، به مقتضای معنای والد، مادر را نیز مشمول حکم دانسته اند. ولی فقهای امامیه به مورد نص اکتفا کرده اند. اما باتوجه به استحکام ادله مخالفین اجرای حد برمادر، بازخوانی دوباره مبانی فقهی حکم مادر احساس می گردد. این پژوهش به روش تفسیری-کیفی و به استناد منابع کتابخانه ای انجام شده است. در این مساله باید ضمن تبیین ادله موافقین و مخالفین اجرای حد بر مادر، به بررسی احتمالات مطرح در ملاک معافیت پدر از حد سرقت پرداخته تا امکان الحاق حکم مادر به پدر روشن گردد.