تحلیل شیوع بیماری کووید19 از منظر حقوق محیط زیست

شیوع بیماری کووید 19 در ارتباط با حقوق محیط زیست، از ابعاد مختلف قابل بررسی است. از لحاظ نظری نشان دهنده ریشه های عمیق بحران فلسفی، اخلاقی و حقوقی انسان در مواجهه با طبیعت است. از لحاظ عملی نقش حقوق محیط زیست در پیشگیری از شیوع بیماری های مشترک «انسان- حیوان» را یادآورمی شود. از لحاظ آثار زیست محیطی، دو چهره متفاوت مثبت و منفی در محیط زیست طبیعی و انسانی از خود نشان داده است. در سویه مثبت، شیوع این بیماری به صورت موقت، باعث ارتقای کیفیت محیط زیست شهری (آلودگی هوا، صوت، مصرف سوخت) شده و نسبت به حیوانات، باعث منع تجارت و فروش و مصرف گوشت حیوانات وحشی گردیده است. در سویهدوم، آثار منفی این بیماری بر موضوعاتی چون انباشت پسماندهای پزشکی، مصرف بی رویه آب و تعلیق مقررات زیست محیطی نسبت به شرکت ها اثر گذاشته است. در این نوشتار سعی شده است برخی ابعاد زیست محیطی فوق، از منظر دانش حقوق محیط زیست تحلیل و ارزیابی شود. سیوال اساسی این است که با توجه به آثار و زمینه های زیست محیطی شیوع این بیماری، نظام حقوق محیط زیست نیازمند چه تحولی می باشد و چه واکنش حقوقی پیشگیرانه ای لازم و ضروری است. فرض اساسی این مقاله بر این مبنا استوار است که ضرورت دارد انسان ها در لایه فلسفی- حقوقی به بازبینی مناسبات خود با طبیعیت و حیوانات بپردازند و در سطح عملی با شیوع این بیماری اتخاذ برخی تدابیر حقوقی لازم می نماید.