حفاظت از امنیت شهود در نظام کیفری ایران و دیوان کیفری بین المللی

یکی از ارکان تحقیقات کیفری شهادت شهود می باشد که به کشف حقیقت و صدور حکم عادلانه کمک می نماید. با این حال توجه بیش از حد به ارزش اثباتی محتوای شهادت، حقوقدانان را از یکی از مهم ترین ارکان شهادت یعنی حمایت از امنیت شاهد در فرآیند دادرسی مغفول ساخته است. لذا در این پژوهش به این مساله می پردازیم که در نظام کیفری ایران و همچنین دیوان کیفری بین المللی چه ساز و کارهایی برای حفاظت از شهود پیش بینی شده است؟

این پژوهش از نظر هدف کاربردی و به لحاظ گردآوری اطلاعات به روش اسنادی و از طریق مطالعه قوانین و منابع معتبر انجام شده و اطلاعات به دست آمده به صورت توصیفی- تحلیلی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است.

در نظام های مختلف حقوقی نیز موضوع حفاظت از شهود مورد توجه قرار گرفته است. بر این اساس برنامه های حداقلی حمایت از شهود، قابلیت اجرا برای تمام شهود در معرض خطرتهدید به امنیت جانی، عرضی و مالی را دارند. یکی از راهکارهای ارایه شده برای حمایت از شهود در نظام حقوقی ایران عدم مواجهه شاهد با متهم می باشد. راهکار دیگر در این زمینه استماع شهادت از طریق وسایل ارتباط از راه دور است. این امر به لطف توسعه فناوری و دادرسی الکترونیکی امکانپذیر است. همچنین حفظ حقوق و امنیت شهود در دیوان کیفری بین المللی در سه قالب برنامه های حمایتی- امنیتی، حمایتی- روان شناختی و برنامه هایی در جهت مخفی ماندن هویت شهود صورت می گیرد.