تحلیل پارامترهای جنبش نیرومند زمین در گستره سرپل ذهاب با نگاهی ویژه به بحران های ناشی از آن

 وقوع حوادث و بلایای طبیعی را می توان از مهمترین دغدغه‌ها و نگرانی‌های زندگی بشر به خصوص مردم کشورهای در حال توسعه دانست. وجود بلایای طبیعی در کشورایران سبب شده است که ایران جزء 10 کشور نخست جهان در زمینه بلاخیز باشد. تحلیل داده های لرزه ای نشان می دهد که تقریبا هر 5 سال بطور متوسط یک زمین لرزه با بزرگی 7 (همانند زلزله‌های سراوان و سرپل ذهاب-کرمانشاه) در ایران اتفاق میافتد و اثرات جدی بر جامعه انسانی وارد می سازد. در این مطالعه تحلیل پارامترهای جنبش نیرومند زمین در گستره سرپل ذهاب با نگاهی ویژه به بحران های ناشی از آن پرداخته شد. 

 در راستای ارزیابی دوره بازگشت زمین لرزه در این سامانه گسلی از دو رابطه مقدماتی گوتنبرگ- ریشتر و توزیع پایانی کیکو- سلوول استفاده شد. در راستای مطالعه لرزه خیزی و تحلیل خطر زمین لرزه پس از مطالعه زمین شناسی گستره مطالعاتی، به بررسی زمین ساخت و لرزه خیزی منطقه پرداخته شد. پس از آن مدل لرزه زمین ساختی از این پهنه تهیه شد تا ماهیت لرزه خیزی هرچه بهتر مشخص گردد. سپس، بانک داده‌های چشمه‌های لرزه‌زای گستره مورد مطالعه، تعریف و برای انجام تحلیل‌های بعدی، وارد نرم افزار Ez-frisk گردید.

 نتایج حاصل از دو روش لرزه ای بیان شده نشان می دهد که در محدوده مطالعاتی با توجه به نتایج به دست آمده، رخداد زمین لرزه ای با بزرگای بیش از   7.8 Ms> در سه  بازه زمانی از واقعیت به دور می باشد. همچنین رخداد زمین لرزهای با بزرگای بیش از7.8 Ms> در گستره مورد مطالعه با هیچ یک از داده های لرزه ای همخوانی ندارد. از طرفی مقادیر شتاب در سمتی که شیب گسل به آن سو است (شمال شرقی گسل)، نسبت به طرف مقابل، از مقادیر بالاتری برخوردار است. علاوه بر آن بیشینه مقدار شتاب زمین لرزه در موقعیت گسل پیشانی کوهستان در حدود 0.75 گال برآورد شده است.

 بنابراین با توجه به  اهمیت منطقه مطالعاتی (از نظر زمین شناسی)، وجود گسل های فعال و مهم در کل منطقه، همچنین تهدیدات سیاسی - امنیتی، وجود مبادلات و پیوندهای فضایی دو سوی مرز و توسعه نیافتگی مطالعه و برنامه ریزی در زمینه ی مدیریت بحران این منطقه ضروری به نظر می رسد. همچنین با توجه به نتایج دوره بازگشت زلزله در این منطقه، بالا بردن سطح انعطاف‌پذیری محیط شهری در برابر تنش های ناشی از بروز بحران و نیز به حداقل رساندن زمان بازتوانی و تاب‌آور ساختن شهرها ازجمله مهمترین عواملی است که می بایست در برنامه‌ریزی و مدیریت شهرها مورد توجه قرار گیرد.