تحلیل جامعه شناختی نقش فضا و معماری فرهنگسراها در توسعه پایدار فرهنگی (مطالعه موردی: فرهنگسراهای شهر تهران)

توسعه فرهنگی فرایندی است که طی آن، تغییراتی در حوزه ادراک، شناخت، ارزش، گرایش ها و کنش های مناسب توسعه در افراد جامعه پدید می آید، و تحقق در این امر منوط به مشارکت مردم در فعالیت های فرهنگی است که با احداث اماکن فرهنگی و هنری و ایجاد نمایشگاه های کالاهای فرهنگی و جشنواره های مختلف فرهنگی، جامه عمل می‏پوشد. امروزه فرهنگسراها با وجود امکانات زیرساختی، معماری و فضای مناسب کمتر متناسب با اهداف توسعه‏ای خود پیش می روند و خلاء هایی در حوزه برنامه‏ریزی توسعه‏ای دارند که قابل تامل و بررسی است. پژوهش حاضر از نظر نوع هدف، توسعه ای و کاربردی بوده و از نظر روش گردآوری داده ها، اکتشافی محسوب می شود. در این تحقیق به کمک روش تحقیق کیفی تیوری داده بنیاد و به کمک ابزار اسناد کتابخانه ای و مصاحبه نیمه ساختاریافته از 20 نفر از مسیولین فرهنگسراها و معاونان برنامه ریزی فرهنگسراهای شهر تهران، تلاش شده است تا مدلی پارادایمی برای تبیین ظرفیت فضا و معماری فرهنگسراهای شهر تهران در راستای توسعه پایدار فرهنگی ارایه دهیم. در این مطالعه به 3 جریان اصلی با عنوان رویدادها و عملکردهای آگاهانه در فرهنگسرا، فرهنگسرا به عنوان منشا و خاستگاه قدرت اجتماعی و ساختار فیزیکی- معماری فرهنگسرا دست یافته و با کدگذاری محوری به هسته مرکزی بحث به عنوان نقش و جایگاه فرهنگسراها در توسعه پایدار فرهنگی رسیدیم. شرایط علی، زمینه ای، مداخله گر بررسی و بر این اساس راهبردهایی پیشنهاد شده است.