نقش اصلاحات ارضی آمریکائی در ناکامی و عدم توسعه اقتصاد کشاورزی در ایران (عصر پهلوی دوم)

اصلاحات ارضی مهم ترین برنامه تحول اجتماعی بود ، که اوایل دهه 1340ه.ش، در دستور کار محمدرضا شاه قرار گرفت. شاه و دولت امینی مسوولیت اجرای طرح را در اختیار داشتند، با الهام از افکار والت ویتمن روستو، مورخ اقتصادی آمریکا و مشاور کندی، دنبال پیاده سازی نسخه غربی توسعه در ایران بودند. این مقاله دنبال پاسخ این پرسش اساسی است ،که اصلاحات ارضی آمریکایی، چگونه باعث ناکامی و عدم توسعه اقتصاد کشاورزی در ایران شد؟ از آنجا که فرضیه ای برای به آزمون گذاردن وجود ندارد، این پژوهش به دنبال کشف و تعریف مفاهیم تازه به صورت اکتشافی است.اصلاحات ارضی با تحمیل ایالات متحده در ایران اجرا شد .برخلاف ادعای مقامات آمریکایی، هدف اصلی اجرای آن نه بالا بردن سطح رفاه مردم، بلکه تقویت سرمایه داری وابسته به آمریکا در برابر کمونیست ها،همچنین فراهم کردن بازار و بستری برای فروش کالاهای مصرفی آمریکا در ایران بود. آمریکایی ها به دلایل گوناگون از جمله عدم آگاهی از بافت اجتماعی ایران، پیاده سازی سریع اصلاحات، اهمیت ندادن به رهبری اصلاحات ، استفاده از تیوری سرکوب، نتوانستند از اصلاحاتی که برای ایران مدنظر داشتند نتیجه بگیرند.اجرای ناقص برنامه اصلاحات ارضی، آمارگیری های کشاورزی غیرواقعی، تغییر نظام زمین داری سنتی بدون نهادینه کردن الگو یا جایگزین مناسب، برهم زدن بخشی از بافت اجتماعی ایران در پی انجام ناقص برنامه اصلاحات ارضی، نارضایتی اشراف زمین دار و ملاکان، ایجاد شکاف میان نهادهای دولت و حکومت از جمله یافته های اساسی تحقیق حاضر در زمینه نقش اصلاحات ارضی آمریکایی در عدم توسعه نظام سرمایه داری و ناکامی اقتصاد کشاورزی در ایران هستند.