ارزیابی شاخص تحمل آلودگی هوا و شاخص عملکرد پیش بینی شده گیاهان موجود در فضای سبز (مطالعه موردی: کارخانه گندله سازی اردکان)

شاخص تحمل به آلودگی هوا، به عنوان معیاری برای ارزیابی مقاومت گیاهان نسبت به آلودگی هوا به شمار می رود. هدف از این مطالعه، ارزیابی شاخص تحمل به آلودگی هوا و شاخص عملکرد پیش بینی شده در گیاهان موجود در فضای سبز کارخانه گندله سازی اردکان بود. در فصل بهار 1399، از 26 گونه گیاهی (بوته ای، درختچه ای و درختی) موجود در محوطه گندله سازی اردکان نمونه برداری شد. پارامترهایpH  عصاره برگ، محتوای نسبی آب، کلروفیل کل و اسید آسکوربیک در برگ های کاملا توسعه یافته اندازه گیری شد. با استفاده از این چهار پارامتر، شاخص تحمل به آلودگی هوا تعیین شد. در نهایت با توجه به شاخص تحمل به آلودگی هوا و ویژگی های زیستی و اجتماعی- اقتصادی، شاخص عملکرد پیش بینی شده تعیین شد. نتایج نشان داد که شاخص های pH عصاره برگ، محتوای نسبی آب، اسید آسکوربیک، کلروفیل کل و شاخص تحمل به آلودگی هوا در 26 گیاه مورد مطالعه، تفاوت معنی داری با یکدیگر داشتند (0/05 >P). نتایج مقایسه میانگین حاکی از آن بود که بالاترین مقدار شاخص تحمل به آلودگی هوا مربوط به Yucca filamentosa  (12/2) و کمترین مقدار مربوط بهChamaecy paris sp.  (4/1)  بود. شاخص تحمل به آلودگی هوا در تمام گیاهان کمتر از 15 بود. این مطالعه نشان داد که از شاخص تحمل به آلودگی هوا برای شناسایی گیاهان حساس به آلودگی هوا می توان استفاده کرد. نتایج نشان داد که Phoenix dactylifera، حداکثر شاخص عملکرد پیش بینی شده را داشت (درصد امتیاز برابر 62/5 و مقدار شاخص عملکرد پیش بینی شده برابر 4) و در ارزیابی این شاخص، رده خوب را به خود اختصاص داد. Frankenia laevis و Ruellia tuberosa کمترین مقدار شاخص عملکرد پیش بینی شده را داشتند (درصد امتیاز برابر 5/12 و مقدار شاخص عملکرد پیش بینی شده برابر صفر) و از نظر ارزیابی در دسته عدم توصیه قرار گرفتند. از 26 گونه گیاهی مورد مطالعه از نظر شاخص عملکرد پیش بینی شده، 11 گیاه در رده عدم توصیه، 5 گیاه خیلی ضعیف، 9 گیاه ضعیف و یک گیاه خوب بود. مطالعه حاضر نشان داد که ارزیابی گیاهان تنها با استفاده از شاخص تحمل به آلودگی هوا مناسب نمی باشد اما ترکیب این شاخص با ویژگی های زیستی و اجتماعی-اقتصادی برای توصیه گونه های گیاهی مناسب برای اهداف بوم شناختی مفید می باشد.