تاثیر تمرین هوازی و عصاره خارخاسک بر برخی از شاخص های استرس اکسیداتیو و آپوپتوز ریه رت های نر مسموم شده با پراکسید هیدروژن

استرس اکسیداتیو و آپوپتوز ناشی از مسمومیت پراکسید هیدروژن تاثیر عمده ای در مکانیسم های فیزیولوژیکی و پاتوفیزیولوژیکی ریه دارد. هدف این مطالعه بررسی تاثیر تمرین هوازی و عصاره خارخاسک بر برخی شاخص های استرس اکسیداتیو و آپوپتوز بافت ریه رت های نر نژاد ویستار مسموم شده بود.

در یک طرح تجربی 49 سر موش 10 تا 12 هفته ای بطور تصادفی در 7 گروه: کنترل، مسمومیت، مسمومیت+ تمرین، مسمومیت+ خارخاسک1 (5 میلی گرم/ کیلوگرم وزن بدن)، مسمومیت+ خارخاسک2 (10 میلی گرم/ کیلوگرم وزن بدن)، مسمومیت+ تمرین+ خارخاسک1،  مسمومیت+ تمرین+ خارخاسک2 تقسیم شدند. برنامه تمرین هوازی شامل هشت هفته (5 روز در هفته) دویدن روی نوارگردان با سرعت 20 متر در دقیقه و به مدت 60 دقیقه در هر جلسه بود. عصاره الکلی پس از تهیه با دوزهای 5 و 10 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به حیوانات هدف در طی هشت هفته بصورت گاواژ تجویز شد. مقادیر سرمی شاخص های استرس اکسیداتیو با کیت های ویژه و میزان بیان شاخص های آپوپتوزی بافت ریه با روش ایمنوهیستوشیمی اندازه گیری شد. فرضیات پژوهش با استفاده از آزمون تحلیل واریانس دوراهه و آزمون تعقیبی LSD در سطح معناداری 0/05 تحلیل شد.

هشت هفته تمرین هوازی باعث افزایش معنادار آدنوزین تری فسفات (ATP) (0/468, ƞ=0/002, p=19/238F=) و کاهش معنادار غلظت سیتوکرومC  (0/697 ƞ=0/001, p=68/980F=)، و تعادل اکسیدانی- پرواکسیدانی (PAB) (0/464, ƞ=0/001, p=12/025F=) ریوی شد، در حالیکه اثر معنی داری بر مقادیر مالون دی آلدیید (MDA) (0, ƞ=0/044169./0, p=1/067F=) نداشت. دریافت دو دوز عصاره خارخاسک موجب کاهش معنادار شاخص PAB (0/4030, ƞ=0/001, p=10/118F=) و دریافت 10 میلی گرم آن موجب افزایش ATP (0/7010, ƞ=0/001, p=35/040F=)  و کاهش معنادار غلظت سیتوکرومC  (0/417, ƞ=0/004, p=13/730F=) و MDA  (0/3720, ƞ=0/002, p=5/824F=) گردید. پس از دریافت خارخاسک و هشت هفته تمرین هوازی میزان بیان پرویین Bax (0, ƞ=0.804001/0, P=54/247F=)، (745/0, ƞ=002/0, p=201/51F=) و کاسپاز 3 (504/0, ƞ=003/0, p=118/49F=)، (498/0, ƞ=004/0, p=001/49F=) بصورت معناداری کاهش یافت، در حالیکه میزان بیان BCl-2  (815/0, ƞ=001/.0, p=014/63F=)، (706/0, ƞ=003/0, p=112/50F=) افزایش یافت. بیشترین تغییرات شاخص های ارزیابی شده هنگام ترکیب تمرین هوازی با 10 میلی گرم عصاره خارخاسک مشاهده شد.

ظاهرا 8 هفته تمرین هوازی راهکار مناسبی برای کاهش عوارض استرس اکسیداتیو و آپوپتوز ناشی از مسمومیت با پراکسید هیدروژن است. در عین حال اثرات عصاره خارخاسک ممکن است در مواردی وابسته به دوز باشد. علی رغم اینکه تعامل تمرین هوازی با خارخاسک نتایج بهتری در کنترل آنزیم های استرس اکسیداتیو و عوامل آپوپتوز ریوی دارد، اما برای کسب نتایج بهتر باید از دوره های تمرینی طولانی و دوزهای دارویی بیشتر استفاده نمود.