تحلیل ساختار مسائل فیلم ها با تاکید بر توابع تعلیقی آنها (مطالعه موردی: چهلمین جشنواره فیلم فجر)

تفاوت اصلی موضوع با مسیله این است که موضوع در مقام ارایه شاکله و دامنه اصلی متن است و مسیله ناظر به گره اصلی و محل اصطکاک و شاهراه توجه است. بنابراین زمانی که نظام مسایل فیلم های جشنواره بررسی می شود، به نطفه و ایده اصلی فیلم - که سبب شکل گیری دامنه موضوعی آن شده است - پرداخته می شود. فیلم های چهلمین جشنواره فیلم فجر به عنوان محمل بررسی این مقاله، با مشاهده مستقیم تمام فیلم ها در ایام جشنواره (12-22 بهمن 1400) ارزیابی شد و به روش تحلیل توصیفی بیان شده است. سه وجه بررسی فیلم ها عبارت است از: فضاسازی و نقطه ارتباط گیری فیلم، تعلیق و مسیله فیلم، نتیجه و القای فیلم که وجه مسیله و تعلیق به شکل ویژه ای مطرح شده است. تعلیق ماهیت اصلی مسیله است و هر چالشی ابتدا در مقام تعلیق فکری ظاهر می شود که نشانه آن گمشدگی و ابهام است؛ سپس به اعتبار فعلیت، در تعلیق توجیهی خود را نشان می دهد و نشانه آن توازن و عزم جدی نداشتن در انجام درست امور است و سپس در مقام رفتار، به صورت تعلیق عملیاتی جلوه می کند و نشانه آن سستی، تنبلی و بی حرکتی در رفتار است. توابع تعلیقی، بیانگر شیوه مواجه شدن یک پدیده با این سازوکار است. هر فیلمی دارای یک مسیله بنیادین است که نطفه شکل گیری همان فیلم خواهد بود. برآورد مسیله های تمام فیلم های این جشنواره، با عنوان نظام مسایل با تاکید بر هویت مسیله و همچنین فرایند مواجهه با آن مسیله و روش حل آن با عنوان توابع تعلیقی صورت گرفته است. چون تصویر و فیلم، شمایل آینده جامعه را بر روان مخاطب القا می کند، بررسی مسایل آن، جهت گیری و آداب اجتماعی فردای جامعه را روشن می سازد. از این منظر شناخت مسایل فیلم های جشنواره، به شناخت بهتر مسایل فردای جامعه منجر خواهد شد. با ارزیابی فیلم های جشنواره، این نتیجه حاصل شد: بیشتر مسایل فیلم ها در دسته بندی کلی یا دارای وجه خیالی منفکی از جامعه قرار دارد و با مسایل مردم جامعه سنخیتی پیدا نمی کند؛ یا آدرس نادرستی از آرمان ها و مشکلات جامعه ارایه می دهد که وجه مصلحانه ندارد و مخاطب را به شکل گیری و سوق به مسایل مطرح شده دعوت می کند؛ یا گزاره های مسیله محور درستی بیان می کند، اما فضاسازی و القای مناسبی برای ارتباط و اشتیاق مخاطب برقرار نکرده است.