مقایسه و نقد دیدگاه دایرهالمعارف های اسلام، قرآن و ایرانیکا درباره ی اصالت دجال

خروج دجال در آخرالزمان از جمله مسایلی است، که مورد توجه مستشرقان قرار گرفته است. با توجه به اهمیت تاثیرگذاری دایره المعارف ها در معرفی یک مساله، هدف از پژوهش حاضر بررسی اصالت دجال در دایره المعارف های اسلام، قرآن و ایرانیکا است. به این منظور مقاله حاضر، با مراجعه به منابع کتابخانه ای و با استفاده از رویکرد مقایسه ای، به تحلیل، تبیین و نقد دیدگاه های این دایره المعارف ها بر اساس آموزه های اسلامی پرداخته است. ایبل و رابینسون برای دجال اصالتی قایل نبوده و بر این باورند که احادیث دجال، بازگو کننده ی افسانه های گذشتگان و متون مسیحی و یهودی است، اما الگار در این باره اظهار نظر قطعی نکرده، و تنها به توصیف احادیث دجال در متون اسلامی پرداخته است. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که منابع، رویکرد و پیش فرض های نویسندگان در این مقالات تاثیر به سزایی در نتایج تحقیقات آن ها داشته است. برخی از استدلال های نویسندگان به دلیل مغالطه آمیز بودن، قابل نقد است. همچنین برخلاف ادعای رابینسون و ایبل که شباهت میان عناصر دینی را نشان گر اخذ و اقتباس این آموزه از ادیان قبلی می دانند، منشا الهی و هدف مشترک ادیان در رساندن انسان به سعادت، می تواند عامل شباهت در آموزه های آن ها باشد.