آرایه شناسی مولکولی و تبارشناسی (Teleostei: Leuciscidae) Rutilus s. str. در حوضه جنوبی دریای خزر

جنس Rutilus یکی از جنس های مهم خانواده کپورماهیان سرمخروطی Leuciscidae است که اعضای آن از شرق سیبری تا غرب اروپا پراکنده شده اند. همواره شناسایی گونه ها و جمعیت های این جنس به دلیل شباهت های بالای ریختی و وجود جمعیت های حد واسط برای محققان مشکل ساز بوده است. اگر چه در مطالعات مختلف ویژگی های ریختی اعضای این جنس بررسی شده است اما آرایه شناسی مولکولی و تبارشناسی اعضای آن در جنوب دریای خزر مورد بررسی قرار نگرفته است. بنابراین به منظور بررسی وضعیت اعضای Rutilus در جنوب دریای خزر مطالعه ای با استفاده از توالی ژن سیتوکروم اکسیداز سی انجام شد. نمونه های اعضای این جنس از تور پره مناطق ساحلی شهرهای بندرترکمن، بندرگز، بابلسر، نور، رامسر، بندر انزلی و آستارا خریداری شد. پس از تکثیر ژن COI، قطعه مذکور توالی یابی شد. با استفاده از توالی های حاصله و دیگر توالی های موجود در بانک ژن NCBI درخت-های تبارشناسی به روش inference Bayesian، تخمین Maximum likelihood و شبکه هاپلوتایپی ترسیم شد. با توجه به نتایج بدست آمده نمونه های تعیین توالی شده از حوضه جنوبی دریای خزر در خوشه R. frisii قرار گرفتند. همچنین حضور گونه های R. rutilus و R. kutum در مناطق مورد بررسی تایید نشد. با توجه به عدم تفاوت معنی دار در ژن COI و تنوع فنوتیپی بسیار بالا به نظر می رسد این اختلاف ناشی از پلاستیسیتی اکولوژیک، تحمل درجات مختلفی از شوری، دارا بودن جمعیت های ساکن و مهاجر در بین اعضای این جنس باشد.