بررسی عوامل موثر بر کاهش جمعیت گاو نژاد سیستانی و راهکارهای احیای آن

با توجه به آنکه در سال های اخیر جمعیت گاو سیستانی بنا به دلایل متعدد کاهش یافته است، لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی علل و عوامل کاهش جمعیت این نژاد و راهکارهای افزایش جمعیت و احیای مجدد آن به انجام رسید. به این منظور با استفاده از روش دلفی پرسش نامه ای تهیه شد که در آن 21 دلیل کاهش جمعیت و 18 راهکار افزایش جمعیت گاوهای سیستانی از منظر 190 نفر از پرورش دهندگان و کارشناسان مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات جمع آوری شده پس از ویرایش با استفاده از نرم افزار Minitab مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. همچنین با استفاده از آزمون ناپارامتری کروسکال-والیس پاسخ های دو گروه کارشناسان و بهره برداران با یکدیگر مقایسه شد. از نظر پرورش دهندگان، خشکسالی در سه دهه اخیر مهمترین عامل کاهش جمعیت گاو سیستانی است و از نظر هر دو گروه کم اهمیت ترین عامل موثر بر کاهش جمعیت، غیر اقتصادی بودن پرورش گاو سیستانی است. از نظر هر دو گروه، عوامل اقلیمی دارای بیشترین اهمیت در کاهش جمعیت گاو سیستانی هستند و تقریبا هیچ اختلاف نظری در این خصوص بین دو گروه مشاهده نشد (05/0 > P). از نظر پرورش دهندگان، حمایت اقتصادی از پرورش-دهندگان، مهمترین راهکار برای افزایش جمعیت گاو سیستانی است، در حالی که کارشناسان معتقدند مهمترین راهکار احیای تالاب هامون است. به طورکلی نتایج این مطالعه نشان داد که با توجه به اقلیم متغیر و ناسازگار دشت سیستان، توجه به مسایل اقتصادی و حمایت از پرورش دهندگان می تواند تاحد زیادی مشکلات ناشی از شرایط نامساعد اقلیمی را در احیای مجدد جمعیت گاوسیستانی در منطقه جبران نماید.