بازشناسی مفهوم «تخلیط» در آثار کهن رجالی امامیه و بررسی تاثیر آن در اعتبارسنجی راویان

یکی از اصطلاحات پرکاربرد در آثار کهن علم رجال اصطلاح «تخلیط» و دیگر مشتقات آن است. معنای این واژه نزد متقدمین روشن بوده است؛ به همین دلیل توضیحی در مورد آن ارایه نداده اند، اما با گذشت زمان و ازبین رفتن قراین، این اصطلاح دچار ابهام شد؛ به گونه ای که علمای متاخر در تعریف آن دچار اختلاف شدند. برخی آن را به معنای فساد عقیده و عده ای دیگر آن را به معنای جمع بین روایات معتبر و غیرمعتبر دانسته اند. باتوجه به نقش مهم این اصطلاح در اعتبارسنجی راویان و ابهامی که در تبیین آن وجود دارد ارایه پژوهشی جامع در راستای رفع ابهامات موجود ضروری به نظر می رسد. در این نوشته که باهدف مشخص کردن مفهوم تخلیط در کلام متقدمان علم رجال انجام گرفت، با روش توصیفی - تحلیلی و با کمک گرفتن از داده های کتابخانه ای استعمالات مختلف این واژه و دیگر مشتقات آن در آثار پیشینیان مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت و این نتیجه حاصل شد که تخلیط به معنای نقل روایات معتبر و غیرمعتبر توسط یک راوی است که در بیش تر موارد ریشه در انحراف عقیدتی او دارد.