بررسی فقهی و حقوقی تفاوت دیه ی زن و مرد از منظر تبعیض علیه زنان

امروزه تفاوت دیه زن و مرد یکی از مسایل مهمی است که در قانون حقوقی و کیفری ایران بحث ‌برانگیز بوده و شبهات زیادی در اذهان ایجاد کرده است، با وجود تاکید دین اسلام بر برابری حقوق افراد، قانون مجازات اسلامی حاوی مقررات متفاوتی درباره زن و مرد می‌باشد که برخی در مورد زنان جنبه حمایتی دارد و برخی دیگر مانند سن، مسوولیت کیفری، شهادت، دیه و قصاص به ظاهر تبعیض‌آمیز است. براساس ماده 550 این قانون، دیه زن نصف دیه مرد است و علت آن علاوه بر برخی دلایل فقهی، تفاوت جایگاه اجتماعی و اقتصادی زنان در برابر مردان ذکر شده است. موضوع تفاوت دیه و قصاص بین زن و مرد است. بر اساس فتوای مشهور فقها دیه زن نصف دیه مرد است و در جراحات بر این‌باورند که زن و مرد تا یک ‌سوم دیه برابرند و بیش از آن دیه زن نصف دیه مرد می‌شود. بنابراین در امر دیه بین زن و مرد تفاوت وجود دارد، اما نه به خاطر این‌که قیمت مرد بیشتر از زن است، نه، قصاص در مورد هر دو وجود دارد نفس در مقابل نفس، اما برخی از فقها با استدلال این‌که چون در میدان مسایل اقتصادی، مرد عمدتا فعال و منشا مال و تولید ثروت است، عدم تساوی دیه را امری عقلایی می‌دانند و به این‌گونه بر تبعیض علیه زنان دامن می‌زنند و آن را امری پیش‌پا افتاده تلقی می‌کنند. تفاوت دیه زن و مرد ناظر به شرایط و مقتضیات زمان صدر اسلام بوده و با توجه به تغییر شرایط و اقتضایات و معیارها در این زمان، دیه زنان نیز همانند مردان و برابر باشد.