ارزیابی اثر روش های مختلف خشک کردن بر برخی صفات فیتوشیمیایی گیاه چوچاق (.Eryngium caeruleum Trautv)

فرآیند پس از برداشت گیاهان دارویی مانند خشک کردن، اهمیت زیادی در چرخه تولید این گیاهان دارد. جهت ارزیابی اثر روش‏های مختلف خشک کردن بر روی برخی صفات فیتوشیمیایی گیاه دارویی چوچاق، این مطالعه در اردیبهشت 1399 در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد. گیاه چوچاق از باغات شهرستان نور در مرحله رویشی جمع آوری گردید. تیمارهای این مطالعه شامل خشک کردن در سایه اتاق با دمای حدود 25±3 درجه سانتی‎گراد و تهویه مناسب، آفتاب، آون در دمای 45 درجه سانتی‎گراد، آون در دمای 55 درجه سانتی‎گراد، آون در دمای 65 درجه سانتی‎گراد، آون خلا در دمای 45 درجه سانتی گراد، آون خلا در دمای 55 درجه سانتی گراد، آون خلا در دمای 65 درجه سانتی گراد، مایکروویو با توان 200 وات، مایکروویو با توان 500 وات و مایکروویو با توان 800 وات و همچنین گیاه تازه (تر) بودند. صفات میزان رطوبت بر مبنای وزن تر و خشک، زمان و سرعت خشک شدن، میزان اسید آسکوربیک، میزان پروتیین، میزان کربوهیدرات کل، میزان فنول و فلاونویید کل و فعالیت آنتی‏اکسیدانی مورد سنجش قرار رفت. نتایج نشان داد که روش‏های مختلف خشک کردن بر صفات فیتوشیمیایی تاثیر معنی داری داشته اند. کمترین زمان و بیشترین سرعت جهت خشک شدن نمونه‏های گیاهی مربوط به مایکروویو 800 وات بود. بیشترین مقدار اسید آسکوربیک (72/385 میکروگرم بر میلی‏گرم)، پروتیین (72/19 درصد)، فنول کل (19/47 میلی‏گرم گالیک اسید بر گرم ماده خشک)، فلاونویید کل (96/50 میلی‏گرم کویرستین بر گرم ماده خشک) و نیز فعالیت آنتی‏اکسیدانی (02/76 درصد) در گیاه تازه و پس از آن در تیمار خشک کردن با آون در دمای 55 درجه سانتی‏گراد مشاهده شد. بطور کلی این مطالعه نشان داد که بیشترین ترکیبات فیتوشیمیایی در گیاه تازه چوچاق یافت می شود و در صورت ضرورت نگهداری، خشک کردن گیاه در آون با دمای 55 درجه سانتی‏گراد توصیه می شود.