شناسایی مولکولی ژن های بتالاکتاماز CTX-M و SHV در ایزوله-های بالینی اشرشیا کلی در شهر اصفهان

 مقاومت ضدمیکروبی به عنوان یک مشکل جهانی باعث ایجاد تهدیدهای سلامتی می شود. اشرشیاکلی یکی از مهم‌ترین باکتری ها است که باعث ایجاد مشکلات مقاومت می گردد. هدف از این پژوهش تعیین و شناسایی مولکولی ژن های بتالاکتاماز CTX-M و SHV در ایزوله های  بالینی اشرشیا کلی در شهر اصفهان بود.

 در این مطالعه مقطعی توصیقی که در سال 1398 انجام شد، 100 نمونه از سویه های اشرشیا کلی جدا شده از نمونه های بالینی از بیمارستان ها و مراکز غیر بیمارستانی شهر اصفهان تهیه شدند. شناسایی و تایید سویه های اشرشیاکلی با استفاده از آزمون های استاندارد بیوشیمیایی انجام گرفت. مقاومت سویه ها نسبت به آنتی‌‌بیوتیک های رایج با روش دیسک دیفیوژن بر اساس دستورالعمل CLSI ارزیابی گردید. برای انجام تست تایید فنوتیپی سویه های تولید کننده آنزیم بتالاکتاماز وسیع الطیف، از روش دیسک ترکیبی بر اساس دستورالعمل CLSI استفاده شد. تست PCR  با پرایمرهای اختصاصی جهت بررسی حضور ژن های کد کننده  SHV و CTX-M  انجام گرفت. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از آزمون های آماری بر اساس تحلیل واریانس یک طرفه و تی‌مستقل تجزیه و تحلیل شدند.

 از مجموع نمونه های مورد بررسی بیشترین مقاومت آنتی‌بیوتیکی مربوط به سفوتاکسیم (45 درصد) و کمترین مقاومت آنتی‌بیوتیکی مربوط به سفیپیم (39 درصد) گزارش شد. نتایج تست غربالگری اولیه نشان داد که از میان 100 اشرشیاکلی تایید شده با   تست های افتراقی، 38 مورد (38 درصد) نسبت به نماینده های سفالوسپورینی مقاوم و احتمالا تولید کننده بتالاکتاماز وسیع‌الطیف بودند. از میان این نمونه ها پس از انجام تست تاییدی دیسک های ترکیبی 33 نمونه (8/86 درصد)، تولید کننده بتالاکتاماز وسیع‌الطیف شناسایی شدند که 7/69 درصد (23 سویه) آن ها واجد هر دو ژن کد کننده CTX-M و SHV ، 2/15 درصد (5 سویه) واجد ژن کد کننده CTX-M و 1/12 درصد (4 سویه) واجد ژن کد کننده SHV بودند. در یک نمونه (3 درصد) هیچ یک از ژن های کد کننده CTX-M و SHV وجود نداشت.

با توجه به آزمایش های انجام شده و تحلیل های آماری صورت گرفته بر روی جدایه های بیمارستانی و غیر بیمارستانی چنین نتیجه‌گیری شد که ژن های کد کننده بتالاکتاماز در اشرشیاکلی SHV و CTX-M افزایش چشمگیری داشته است و بین فراوانی ژن‌های شناسایی شده کد کننده SHV و CTX-Mدر نمونه های بیمارستانی و غیر بیمارستانی رابطه معنی‌داری وجود داشت، به طوری که فراوانی اشرشیاکلی تولید کننده بتالاکتاز SHV و CTX-M در نمونه های بیمارستانی بیشتر از نمونه های غیر بیمارستانی بود، اما رابطه معنی‌داری بین ژن های شناسایی شده و نوع جدایه های جمع‌آوری شده وجود نداشت.